Nëse tanket me shenjën “Z” mund të jetë simboli i pushtimit i Rusisë, një trekëndësh përfaqëson përpjekjen e guximshme të Ukrainës për ta zmbrapsur atë. Ky trekëndësh është ngjitur ose pikturuar në anët e çdo kamioni furnizimi, tanku ose transportuesi personeli që shkon drejt kufirit rus në rajonin e Sumy. Është një ofensivë që ka kapur qindra kilometra katrorë të territorit rus dhe ka rikthyer dukshëm vrullin dhe moralin në përpjekjet luftarake të Ukrainës.
Zyrtari rus i ngarkuar me rajonin kufitar të Kurskut ka folur për 28 vendbanime nën kontrollin e Ukrainës dhe pothuajse 200 mijë rusë të larguar nga shtëpitë e tyre. Ushtari Tomash sapo është kthyer nga misioni ndërkufitar i Ukrainës së bashku me shokun e tij, i cili në mënyrë të pahijshme thotë se ishte “cool”. Njësia e tyre e dronëve kishte kaluar dy ditë duke i hapur rrugën inkursionit ndërkufitar.
“Ne kishim urdhër të vinim këtu, por nuk e dinim se çfarë do të thoshte” – pranon Tomash ndërsa ndalon për një kafe në një pikë karburanti. “Ne bllokuam paraprakisht mjetet e komunikimit dhe mbikëqyrjes së armikut për të hapur rrugën.” Saktësisht se sa territor rus është kapur është i paqartë, megjithëse ka skepticizëm mbi pretendimin e Komandantit të Përgjithshëm të Ukrainës, Oleksandr Syrskyi se 1 mijë km katrorë është nën kontrollin e tyre.
Ministria ruse e mbrojtjes këmbënguli të martën se përpjekjet e Ukrainës për të shtyrë më thellë ishin penguar, por deklarata të ngjashme janë rrëzuar në të kaluarën. Cilido qoftë realiteti, duket se Kievi është i përkushtuar ndaj këtij kumari ushtarak. Niveli i aktivitetit në rajonin fqinj Sumy është diçka që nuk e kam parë që nga lufta e 2022, kur kishte një ndjenjë ere në velat ukrainase.
Është padyshim një largim i mirëpritur nga lufta e mprehtë e shkatërrimit të 18 muajve të fundit, por ta etiketosh atë si një sukses ose dështim do të ishte e parakohshme. Qëllimi i kësaj ofensive është i paqartë, megjithëse presidenti Volodymyr Zelensky ka folur për shënjestrimin e vendeve nga të cilat Rusia mund të nisë sulmet ndaj Ukrainës dhe për të afruar “një paqe të drejtë”. Por është e qartë se Kievi po vendos aty disa nga trupat e tij më të mira.
Shumica e ushtarëve ukrainas me mirësjellje refuzojnë të flasin. Disa duken të rraskapitur. Nëpërmjet aplikacionit të mesazheve Telegram, një ushtar ende në Rusi na thotë se plani i muajve të tërë ishte për të detyruar Moskën të zhvendoste trupat nga pjesë të tjera të vijës së frontit në Ukrainë. “Elementi i befasisë funksionoi. Ne hymë lehtësisht me pak rezistencë. Më 6 gusht, grupet e para kaluan natën në disa drejtime. Pothuajse menjëherë ata arritën në periferinë perëndimore të qytetit të Sudzha” – thotë ai.
Me operacione të tilla, fshehtësia u përshtatet ushtarëve që i kryejnë ato. Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për civilët. Në të dy anët e kufirit, dhjetëra mijëra po evakuohen pas një rritje të sulmeve ajrore dhe luftimeve. “Civilët rusë që hasim nuk rezistojnë. Ne nuk i prekim ata, por ata ose na trajtojnë ashpër, negativisht ose aspak. Ata na mashtrojnë edhe për pozicionet e trupave ruse” – shton ai.
Ushtarët me të cilët flasim konfirmojnë se forcat ruse janë zhvendosur me të vërtetë nga vija e frontit lindor, duke përfshirë drejtimet Kharkiv, Pokrovsk dhe Toretsk. Por asnjëri prej tyre nuk raporton ende një ngadalësim të përparimeve ruse. Vladimir Putin ka premtuar një “përgjigje të denjë” për kapjen e parë të territorit rus që nga Lufta e Dytë Botërore. Por çdo frikë që ai synonte të përhapte nuk ka arritur në vendbanimet kufitare me pluhur, të bombarduara zakonisht nga forcat e tij.
Misha dhe shoqja e tij Valera na kalojnë me Ladën e tyre portokalli në fshatin Stetskivka. “Unë dua që ata ta marrin atë [rajonin e Kurskut] dhe ta bëjnë këtë!” thotë Misha duke bërë një gjest përdredhës me duar. Ata duhet të marrin gjithçka, madje edhe Moskën!”
“Rusia sulmoi e para, jo ne” – thotë Valera me dritaren e saj të ulur. “Tani djemtë tanë janë përgjigjur dhe kanë treguar se çfarë jemi të aftë. Ne do ta kishim goditur më herët nëse do të kishim leje.” Ukraina, me sa duket, më në fund ka dritën jeshile perëndimore që kishte dëshiruar për të goditur përtej kufirit.
Aksionet janë ende jashtëzakonisht të larta, siç ilustrohet nga mbrojtjet e reja që po ndërtohen në periferi të qytetit Sumy. Deri javën e kaluar, zona kishte frikë nga një ofensivë ruse në veri të Ukrainës. Nëse inkursioni i Ukrainës dështon, këto shqetësime mund të realizohen shpejt. Forcat ukrainase ishin dhe janë ende në numër më të madh se agresorët rusë.
“Që ne të mbajmë nën kontroll këtë territor rus, na duhen dy gjëra”, shkruan ushtari ynë ukrainas në tokën armike. Më shumë qytete si Sudzha nën kontrollin tonë dhe rezerva. Linja jonë e përparme tashmë po shpërthen në tegela dhe nuk është e qartë se ku do t’i marrim ato” – thotë ai.
Për Kievin, logjika ose shpresa është se Rusia është e detyruar të kalojë fokusin nga luftimet në tokën ukrainase në të sajën. Disa në Ukrainë besojnë se kjo kundërofensivë madje mund të rrisë pozicionin e saj në çdo negociatë të ardhshme të paqes. Megjithatë kjo mund të shtyjë për më vonë bisedimet./BBC
