Rritja ekonomike e Shqipërisë në vitin 2024 pritet të qëndrojë në 3.3%, e nxitur nga konsumi privat, turizmi dhe ndërtimi.
Kjo, sipas raportit më të fundit të rregullt Ekonomik të Ballkanit Perëndimor – publikuar nga Banka Botërore.
Rritja pritet të përshpejtohet mesatarisht në 3.4% në vitin 2025.
Nivelet e varfërisë janë ulur me ulje të tjera të parashikuara për shkak të rritjes së të ardhurave nga puna. Punësimi është rritur, veçanërisht në sektorin privat, ku pagat janë rritur mesatarisht me 12.7% në të gjitha industritë gjatë vitit të kaluar).
Inflacioni gradualisht po zbutet dhe që nga korriku 2024, të ardhurat buxhetore kanë shënuar një rritje prej 8% nga viti në vit.
Duke parë përpara, perspektiva ekonomike e Shqipërisë do të varet nga rimëkëmbja e ekonomisë globale dhe nga ritmi i reformave strukturore në vazhdim.
Aspiratat e vendit për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian (BE) shërbejnë si një forcë udhëzuese për përparimin e tij të vazhdueshëm. Arritja e rritjes më të lartë do të kërkojë veprime të shpejta për reformat e qeverisë që synojnë rritjen e produktivitetit, përmirësimin e klimës së biznesit dhe thellimin e integrimit të Shqipërisë në tregjet ndërkombëtare.
Sipas raportit, rritja ekonomike në Ballkanin Perëndimor parashikohet të përshpejtohet mesatarisht deri në vitin 2025, e nxitur kryesisht nga rritja e konsumit dhe investimeve, e ndihmuar nga rritja e fuqisë blerëse.
Banka Botërore parashikon se rritja ekonomike kolektive e Shqipërisë, Bosnjë dhe Hercegovinës, Kosovës, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë do të arrijë në 3.7% në 2025, një rishikim prej 0.2 pikë përqindjeje në rritje nga edicioni i pranverës i raportit.
Rritja për vitin 2024 pritet të arrijë në 3.3%, një rritje prej 0.1 pikë përqindje nga vlerësimet fillestare.
“Faktorët e brendshëm vazhdojnë të mbështesin një përshpejtim të moderuar të rritjes në Ballkanin Perëndimor. Përveç kësaj, në afat të mesëm, rikuperimi gradual i aktivitetit ekonomik në Bashkimin Evropian pritet të luajë një rol vendimtar duke nxitur eksportet nga rajoni”, tha Isolina Rossi, një ekonomiste në Bankën Botërore dhe autorja kryesore e raportit.
“Pavarësisht perspektivës pozitive, rajoni mbetet i prekshëm ndaj disa rreziqeve, duke përfshirë rritjen e ngadaltë globale, një rikthim të inflacionit, pasigurinë politike dhe ngjarjet ekstreme të motit”.
Ndërsa rritja ekonomike në Ballkanin Perëndimor forcohet, standardet e jetesës vazhdojnë gradualisht të konvergojnë me ato të ekonomive më të përparuara të Bashkimit Evropian. Megjithatë, ruajtja e momentit të rritjes dhe përshpejtimi i ritmit të konvergjencës kërkon reforma strukturore, duke përfshirë ato të përshkruara në Planin e Rritjes së Bashkimit Evropian.
“Integrimi ekonomik është një shtytës kryesor i rritjes për ekonomitë e vogla si ato në Ballkanin Perëndimor”, tha Xiaoqing Yu, Drejtor i Bankës Botërore për rajonin.
“Për të nxitur këtë rritje, vendet duhet të rrisin tregtinë rajonale dhe të Bashkimit Evropian, të zvogëlojnë kohën e pritjes në kufi dhe të integrojnë sistemet e pagesave. Për më tepër, adresimi i sfidave demografike dhe të tregut të punës kërkon një fokus të fortë në zhvillimin e kapitalit njerëzor. Për të avancuar nga mesatarja në të lartë Statusi i të ardhurave, përmirësimi i sistemeve arsimore dhe shëndetësore janë thelbësore”.
Duke qenë se pothuajse një në katër individë nga Ballkani Perëndimor aktualisht banojnë jashtë vendit, menaxhimi më i mirë i fuqisë punëtore globale të Ballkanit Perëndimor mund të jetë një shtytës kryesor i zhvillimit ekonomik në rajon.
Ndërsa emigracioni mund të paraqesë sfida, të tilla si mungesa e fuqisë punëtore, ka gjithashtu mundësi të qarta për të nxitur migrimin për përfitime ekonomike.
Sipas raportit, kur menaxhohet në mënyrë efektive, migrimi mund të zbusë varfërinë, të stimulojë eksportet dhe të tërheqë investime, duke rezultuar përfundimisht në krijimin e vendeve të punës dhe transferimin e njohurive.
Për shembull, remitancat mund të përmirësojnë burimet financiare për familjet migrante.
Përveç kësaj, kthimi i migrantëve të kualifikuar mund të krijojë një ‘fitim të trurit’ për vendet e tyre të origjinës, ndërsa joshja e pagave më të larta jashtë vendit mund të motivojë arsimimin dhe rritjen e aftësive mes atyre që mbeten.
