Ditët e fundit, shumë u fol për takimin e kryeministrit Edi Rama me drejtuesit e bashkisë së Vlorës, ku pas tij pasoi një seri dorëheqjesh dhe debate për rolin e pushtetit qendror në punët e pushtetit vendor. Artikuj si ai i BIRN kanë shprehur shqetësim se kjo ndërhyrje përbën shkelje të autonomisë së bashkive dhe parimit kushtetues të ndarjes së pushteteve.
Por a është vërtetë kështu? Apo ndoshta nevojitet një vështrim më i thelluar në legjislacionin shqiptar dhe në praktikën e zakonshme qeverisëse?
Çfarë thotë Kushtetuta dhe ligji për vetëqeverisjen vendore?
Neni 13 i Kushtetutës siguron autonominë e pushtetit vendor, por edhe përcakton që ai ushtrohet brenda kuadrit ligjor dhe në përputhje me parimet e bashkëpunimit me institucionet qendrore. Ligji nr. 139/2015 “Për vetëqeverisjen vendore” e saktëson këtë koncept duke nënvizuar nevojën për koordinim dhe përgjegjësi në funksionimin e administratës vendore.
Roli i Kryeministrit dhe Qeverisë, mbikëqyrje apo ndërhyrje?
Në bazë të ligjit për organizimin dhe funksionimin e Qeverisë (nr. 90/2012), Kryeministri ka kompetencën për të koordinuar politikat dhe për të siguruar që ato zbatohet në të gjithë territorin e vendit, përfshirë bashkitë. Kur shërbimet publike në një bashki hasin problem, siç ndodhi në Vlorë, është normale që Kryeministri të kërkojë informacion, të organizojë takime dhe të diskutojë me autoritetet lokale për zgjidhje.
Autonomia e bashkive dhe përgjegjësia publike
Autonomia nuk do të thotë mungesë përgjegjësie. Kryetarët e bashkive janë zgjedhur për t’u kujdesur për interesat e qytetarëve, por ata janë gjithashtu pjesë e një sistemi më të madh shtetëror. Në këtë kuadër, bashkëpunimi me pushtetin qendror është i domosdoshëm për të garantuar shërbime të qëndrueshme dhe cilësore.
A është ndërhyrja një shkelje?
Ligji përcakton që emërimet dhe shkarkimet në administratën e bashkisë bëhen nga kryetari i saj. Por kur një kryetar bashkie ka probleme me menaxhimin e burimeve apo shërbimeve, zgjidhjet nuk mund të jenë vetëm lokale. Takimet të tilla si ajo në Vlorë, janë pjesë e mekanizmit të kontrollit dhe koordinimit, që synon përmirësimin e punës dhe jo cenimin e autonomisë.
Ndërhyrja e Kryeministrit në punët e bashkisë së Vlorës nuk është veç një “shkelje” apo “kapje” e pushtetit vendor, por një reflektim i nevojës për përgjegjësi më të madhe dhe bashkëpunim mes niveleve të ndryshme të qeverisjes. Si çdo sistem funksional, edhe pushteti vendor kërkon një kontroll dhe një drejtim të koordinuar, për të shmangur keqmenaxhimin dhe për t’u shërbyer më mirë qytetarëve./Lexo.al
Punoi: Hermes Kafexhiu
