Nga Shannon Tiezzi/ Para udhëtimit të parë të Kryeministrit japonez Suga Yoshihide në Uashington – dhe pas një takimi inaugurues 2 + 2 me zyrtarë të administratës Biden në Tokio – Ministri i Jashtëm i Kinës Wang Yi paralajmëroi homologun e tij japonez të mos “m ashtrohej nga disa vende duke mbajtur një qëndrim të njëanshëm kundër Kinës”. Sipas një zbardhjeje nga Ministria e Jashtme e Kinës të një telefonate më 5 prill me Ministrin e Jashtëm japonez Motegi Toshimitsu, Wang i tha se “Të dy palët duhet të çmojnë dhe mbrojnë situatën e përgjithshme të fituar me vështirësi të përmirësimit dhe zhvillimit të marrëdhënieve Kinë-Japoni… dhe të sigurojnë që marrëdhëniet dypalëshe të mos rrokullisen, të mos ngecin ose të zbrazen dhe të mos përfshihen në të ashtuquajturën k onfrontim midis vendeve të mëdha”.
Telefonata midis Wang dhe Motegi kishte për qëllim kalibrimin e marrëdhënieve Kinë-Japoni në mes të shtrirjes së hershme të dorës të administratës së Biden. Pekini u a larmua nga një gjuhë jashtëzakonisht e a shpër në lidhje me Kinën gjatë bisedimeve të ministrave të jashtëm dhe të mbrojtjes në Tokio në mars dhe dëshiron ta paralajmërojë Japoninë kundër sinjalizimit të ngjashëm gjatë vizitës së Suga në Shtetet e Bashkuara, duke filluar më 16 prill. Pas një takimi Japoni-SHBA. 2 + 2 në Tokio në 16 mars, ministrat e jashtëm dhe të mbrojtjes të të dy vendeve lëshuan një deklaratë të përbashkët që “pranonte që sjellja e Kinës, ku nuk është në përputhje me rendin ekzistues ndërkombëtar, paraqet s fida politike, ekonomike, u shtarake dhe teknologjike ndaj Aleancës dhe bashkësisë ndërkombëtare”. Paragrafi i dytë i deklaratës ishte në thelb një listë sh qetësimesh të përbashkëta në lidhje me sjelljen kineze, nga “pretendimet e p aligjshme detare të Kinës dhe aktivitetet në Detin e Kinës Jugore” te nevoja për “paqe dhe stabilitet në ngushticën e Tajvanit” deri te s hqetësimet e të drejtave të njeriut në Xinjiang dhe Hong Kong, transmeton lexo.com.al.
Siç Yuki Tatsumi komentoi në një analizë për The Diplomat Magazine, “shkalla e specifikës me të cilën deklarata e përbashkët paraqet s hqetësimet e të dy vendeve përballë Kinës është e pashembullt”. Përfshirja e një reference për ngushticën e Tajvanit në deklaratë ishte një element i parë veçanërisht i dukshëm, duke pasur parasysh ngurrimin e Japonisë për të përmendur Tajvanin në të kaluarën. Kina e vuri re këtë dhe nuk ishte e kënaqur. Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Zhao Lijian drejtoi disa nga deklaratat e tij b ombastike të zakonshme drejt Japonisë, pasi u publikua deklarata e përbashkët: Japonia, e drejtuar nga qëllimi e goist për të kontrolluar rivitalizimin e Kinës, ndalet vullnetarisht për të vepruar si një vasal strategjik i Shteteve të Bashkuara, duke shkuar aq larg sa të prish besimin, të d ëmtojë marrëdhëniet me Kinën, të ftojë ujkun në shtëpi dhe të t radhtojë interesat kolektive të të gjithë rajonit. Një sjellje e tillë e ne veritshme është thellësisht jopopullore.
Zhao shtoi se “Ne i nxisim Shtetet e Bashkuara dhe Japoninë të ndalojnë menjëherë ndërhyrjen në punët e brendshme të Kinës, të ndalojnë formimin e klikës anti-Kinë dhe të ndalojnë m inimin e paqes dhe stabilitetit rajonal”. Thirrja telefonike e Wang-ut, megjithëse ishte më diplomatike në ton, përcolli një mesazh të ngjashëm: Pekini është i p akënaqur me qëndrimin e ri të Tokios drejt Shteteve të Bashkuara. Wang tha se “Kina shpreson që Japonia, si një vend i pavarur, do të shikojë zhvillimin e Kinës në një mënyrë objektive dhe racionale, në vend që të m ashtrohet nga disa vende që kanë pikëpamje të njëanshme kundër Kinës”. Ai pranoi aleancën e Japonisë me Shtetet e Bashkuara, por theksoi se “Kina dhe Japonia kanë nënshkruar gjithashtu Traktatin e Paqes dhe Miqësisë Japoni-Kinë, kështu që Japonia ka gjithashtu detyrimin të përmbushë traktatin”, transmeton lexo.com.al.
Nga ana e tij, Motegi përsëriti këmbënguljen japoneze që “aleanca Japoni-SHBA nuk synon ndonjë palë të tretë specifike”. Ai vazhdoi: “Japonia i kushton shumë rëndësi marrëdhënieve të saj me Kinën dhe mbetet e përkushtuar për të siguruar zhvillimin e qëndrueshëm të marrëdhënieve Japoni-Kinë”. Në lojë është një shkrirje e b rishtë në marrëdhëniet Kinë-Japoni që filloi nën ish-Kryeministrin Abe Shinzo. Marrëdhëniet Kinë-Japoni ishin në një ngrirje të thellë gjatë gjithë periudhës gati tetë-vjeçare të Abe në kryeministër, falë flirtit të tij me r evizionizmin historik (përfshirë një vizitë të diskutueshme në Shenjtëroren Yasukuni në 2013). Megjithatë, edhe pse Abe u bë një kampion i Quad të ringjallur dhe Partneritetit Trans-Paqësor – të dy shihen në Pekin si “anti-Kinë” – ai menaxhoi në të njëjtën kohë një ngrohje paraprake në marrëdhëniet me Pekinin.
Procesi supozohej të kulmonte me vizitën e parë shtetërore të Presidentit kinez Xi Jinping në Japoni në prill 2020. Por udhëtimi u anulua mes pandemisë COVID-19 – me sa duket me një hezitim të madh nga ana e Tokios. Qeveria japoneze u a kuzua madje se ishte e ngadaltë për të reaguar ndaj pandemisë nga f rika e o fendimit të Xi para vizitës së tij të planifikuar. Tani dritarja për një vizitë të tillë mund të jetë mbyllur. Ashtu si shumica e botës perëndimore, gjendja shpirtërore e Japonisë ndaj Kinës u ac arua shumë gjatë vitit 2020, mes një su lmi në rritje në Hong Kong dhe retorikës ag resive, madje fy ese nga diplomatët e Kinës në të gjithë botën. Kjo çoi në telefonata nga ligjvënësit japonezë për të anuluar çdo plan për të pritur Xi, edhe pse vetë Pekini shprehu p akënaqësi me prapaktheun e Japonisë. Vizita e vetë Wang në Tokio në nëntor 2020 shkaktoi pr otesta dhe kri tika nga ligjvënësit japonezë – madje nga disa edhe brenda Partisë Liberale Demokratike në pushtet të Abe dhe Suga. Mediat japoneze kanë raportuar se një vizitë nga Xi nuk ka gjasa të ndodh në 2021, ndërsa shpresohet për një udhëtim në 2022. Ai vit shënon 50 vjetorin e vendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Kinës dhe Japonisë. Megjithatë, nëse do të ketë shumë arsye për festime vitin e ardhshëm, është e pasigurt./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
