Opinion/ Mendoni se BE nuk po vepron mbi Kinën? Shikoni më afër

Nga Laurens Hemminga/ Bashkimi Evropian (BE) ka tendencë për të marrë një reputacion të k eq në komentet politike anglishtfolëse (dhe jo vetëm atje). Në një sistem ndërkombëtar gjithnjë e më të prirur për k onflikte që është duke u mbështetur nga një Kinë e ringjallur dhe Shtetet e Bashkuara që mbrojnë përparësinë e saj globale, BE duket e qetë dhe merr k ritika për çështje që variojnë nga joefektiviteti te p ërçarja dhe te gjykimi i dobët strategjik. Do të dukej se BE-ja është m jerisht e pa pajisur për kthimin e historisë. K ritikat e këtij lloji ndonjëherë janë të garantuara, por herë të tjera ata humbin një pjesë të asaj që po ndodh në terren dhe tregojnë për një keqkuptim të asaj që është BE-ja dhe si funksionon. Së pari, është e rëndësishme të kujtojmë se çfarë nuk është BE: Nuk është një shtet federal, por një organizatë ndërkombëtare e shteteve sovrane. Ajo u krijua para së gjithash për të siguruar paqen midis anëtarëve të saj, dhe së dyti për të rritur prosperitetin duke liberalizuar tregtinë. Në këto synime ajo ka pasur sukses të admirueshëm. Ushtrimi i fuqisë gjeopolitike nuk ka qenë pjesë e përshkrimit të punës së saj deri së fundmi, dhe duhet kohë për tu përshtatur me një rol të tillë.

Përtej kësaj, BE mund të jetë më efektive sesa merr kredi sepse efektet e aktiviteteve të saj shpesh u shmangen titujve të lajmeve ose u atribuohen qeverive kombëtare të vendeve të saj anëtare. Një shembull i mirë i kësaj është shqyrtimi i investimeve. Deri në vitin 2019, BE nuk kishte një mekanizëm rajonal për shqyrtimin e propozimeve të ardhura të IHD-ve (investime të huaja direkte). Disa shtete anëtare kishin mekanizma kombëtarë me kritere dhe procedura të ndryshme për shqyrtim, ndërsa të tjerë si Belgjika ose Greqia, nuk kishin procedura të vendosura. Një valë e investimeve hyrëse kineze midis 2013 dhe 2016 shkaktoi një debat në lidhje me rr eziqet e investimeve të huaja, veçanërisht ato nga një shtet a utoritar. Blerjet kineze të firmave të teknologjisë së lartë dhe infrastrukturës k ritike sollën s hqetësime në disa vende rreth ndikimit politik dhe k ërcënimeve ndaj konkurrencës afatgjatë. Gjermania, Franca dhe Italia menduan se BE si një e tërë duhet të bënte më shumë për të koordinuar shqyrtimin e investimeve dhe i kërkuan Komisionit Evropian të hartonte një rregullore të kontrollit të investimeve përmes një letre të hapur në 2017, transmeton lexo.com.al.

Rregullorja rezultuese hyri në fuqi në prill 2019 dhe u bë plotësisht funksionale në 11 tetor 2020 pas një periudhe faljeje që lejonte vendet anëtare të përmbushin kërkesat e saj të raportimit. Karakteristika më e dukshme është se ajo e lë vendimin nëse do të pranohet ose refuzohet një propozim i veçantë investimi në një vend të BE plotësisht qeverisë së tij kombëtare. BE-ja mund të lëshojë vetëm një këshillë nëse pranon një propozim në disa raste. Detyrimi i vetëm që mekanizmi i mponon është shkëmbimi i informacionit: Qeverive u kërkohet të informojnë Komisionin se cilat rregullore të shqyrtimit kanë në fuqi dhe të njoftojnë vendet e tjera anëtare nëse vendosin të shqyrtojnë një propozim investimi. Një rregullim më i fuqishëm nuk ishte politikisht i mundshëm në atë kohë, pasi shtetet anëtare thjesht nuk donin të hiqnin dorë nga kontrolli kombëtar mbi investimet dhe BE, duke mos qenë një shtet federal, nuk mund të imponojë një vendim të tillë.

Duke pasur parasysh lehtësinë e rregullores, është mjaft e lehtë të konkludosh, siç bëri Ted Bromund i Heritage Foundation, se “korniza nuk ka gjasa të jetë efektive në formën e saj aktuale”. Por historia nuk mbaron këtu. Ndërsa BE nuk mund të bëjë ende shumë në drejtim të shqyrtimit, shtetet e saj anëtare munden dhe gjithnjë e më shumë po e bëjnë. Që nga viti 2017, mekanizmat e rinj të shqyrtimit të investimeve ose janë futur ose janë duke u hartuar në Çeki, Hungari, Holandë, Rumani, Sllovaki dhe Maltë (shih faqen e UNCTAD për një përmbledhje). Ndërkohë, Gjermania ka forcuar rregulloret ekzistuese të shqyrtimit të investimeve të huaja. Ndërsa BE synon të qëndrojë e hapur ndaj investimeve të huaja, ajo po bëhet më selektive, një trend të cilin Dhoma e Tregtisë Kineze në BE e vuri në dukje me s hqetësim në një raport të vitit 2020, transmeton lexo.com.al.

Kontrolli në rritje i investimeve nga qeveritë kombëtare në Evropë nuk është në shikim të parë i lidhur me BE-në. Mbi të gjitha, rregullorja e kontrollit të investimeve të BE nuk detyron asnjë shtet anëtar të miratojë rregullore të tyre. Por diskutimet e përhershme në të gjitha nivelet midis vendeve anëtare të BE krijojnë vetëdijësim midis qeverive për çështje që përndryshe nuk do t’i kishin kushtuar shumë vëmendje. Ky shembull ilustron thelbin e rolit të BE-së në punët e jashtme: koordinimin dhe shkëmbimin e informacionit dhe lehtësimin e një konvergjence të politikave për çështje me interes të përbashkët. Kur kjo d ështon, si për shembull kur një shtet i vogël anëtar qëndron në rrugën e një pozicioni të përbashkët, kjo gjeneron publicitet n egativ. Modeli bën punë shpesh herë, por sukseset e tij nuk janë gjithmonë të lehta për tu identifikuar. Vendimet e rëndësishme merren në shumë raste nga qeveritë nacionale dhe mund të pasojnë me muaj apo edhe vite pasi një politikë e BE hyn në fuqi. Sigurisht, BE nuk lëviz aq shpejt dhe me vendosmëri sa një qeveri kombëtare mund të bëjë, por as ajo nuk qëndron gjithsesi.

Përveç kësaj, regjimi aktual i BE-së për shqyrtimin e investimeve mund të forcohet në të ardhmen kur të ndeshet me k ufizimet e veta, siç theksojnë studiuesit e Princeton Sophie Meunier dhe Zenobia Chan. Sipas mekanizmit aktual të BE-së, një shtet anëtar mund të lëshojë një mendim për një shtet tjetër anëtar nëse ata ndjejnë se siguria e tyre kombëtare (në një kuptim të gjerë, duke përfshirë sigurinë ekonomike) k ërcënohet nga një propozim investimi në shtetin tjetër anëtar. Sidoqoftë, ky mendim nuk ka nevojë të ndiqet nga shteti i dytë anëtar. Një shembull hipotetik: Le të themi që një investitor i dyshimtë nga jashtë BE synon të blejë prodhuesin e vetëm të një komponenti kryesor për industritë e automjeteve gjermane, franceze dhe italiane, të vendosura në Sllovaki. Këto tre qeveri mund të japin mendimin se Sllovakia duhet të b llokojë blerjen. Sllovakia mund të zgjedhë të i njorojë këtë mendim dhe të lejojë blerjen gjithsesi, transmeton lexo.com.al.

Nëse një interes mjaft i madh kombëtar është në rr ezik, kjo do të çonte padyshim në një k onflikt dhe ka të ngjarë të bënte një shtytje për një mekanizëm më të integruar që u lë më pak liri veprimi qeverive kombëtare për të bërë si të duan. Meunier e quan këtë dinamikë “d ështim përpara”. BE-ja ka punuar shpesh kështu: një gjysmë masë sot çon në një masë (më) të plotë në të ardhmen. Kjo mund të duket larg idealit, por në fund të fundit, që 27 vendet të koordinojnë politikat për çështje të rëndësishme nuk është s fidë e parëndësishme dhe nuk është e qartë se ekziston një model më i mirë në dispozicion.

Strategjia për Indo-Paqësorin e Gjermanisë, anëtarja më e madhe e BE-së, si dhe dokumentet e politikave ndaj Kinës të anëtarëve më të vegjël si Suedia dhe Holanda, të gjithë theksojnë rëndësinë e punës përmes BE-së për të arritur qëllimet kombëtare në lidhje me zhvillimet në Azi. Ky është një ndryshim mjaft i madh nga epoka e mëparshme e k onkurrencës, L uftës së Ftohtë, kur paraardhësi i BE-së, KEE-ja, mezi ishte aktiv në politikën e jashtme dhe vendet e Evropës Perëndimore shikonin NATO-në e udhëhequr nga SHBA-ja si mjeti kryesor për mbrojtjen kundër Bashkimit Sovjetik. Në epokën e re gjeopolitike, BE është vendosur të zërë një vend qendror në politikat e jashtme të vendeve të saj anëtare. Se sa mirë organizata mund të përshtatet me rolin, do të varet kryesisht nga zgjedhjet e bëra nga vendet e saj anëtare. Sidoqoftë, ka arsye të mira për të qenë optimist në lidhje me aftësinë e BE-së për t’u përshtatur me s fidat e ardhshme, dhe do të ishte gabim ta përshkruanim atë si të parëndësishme./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.