Politika e tij e jashtme nuk është e Donald Trump dhe as e Barack Obama
Butoni I MADH i kuq ishte menduar si emblema e një marrëdhënieje të rinovuar, të ngrohtë midis Amerikës dhe Rusisë, dhe amerikanët menduan se e kishin zbukuruar atë me fjalën “rivendosje” në cirilikë. Sekretarja e Shtetit Hillary Clinton tha ndërsa i paraqiti dhuratën Ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov se “Ne kemi punuar shumë për të zgjedhur fjalën e duhur ruse. A mendoni se e gjetëm?”. Z. Lavrov buzëqeshi. “E kuptuat gabim”, tha ai, ndërsa të dy shtypën butonin së bashku. Fjala ishte në fakt “mbingarkesë”. Kjo ishte në vitin 2009, kur administrata e Presidentit Barak Obama ishte e re. Dymbëdhjetë vjet më vonë, i f rikshmi z. Lavrov mbetet në rolin që ka mbajtur që nga viti 2004. Por tani, ndërsa ai përballet me një administratë tjetër amerikane, ai po lu fton me diplomatët që kanë pasur ca kohë për të mësuar për këtë detyrë, shumë prej tyre gjatë tetë viteve të administratës së z. Obama. Ndërsa gjatë presidencës së tij Donald Trump ndoqi versionin e tij të veçantë të një rivendosjeje me Presidentin Vladimir Putin të Rusisë – duke bërë shaka me të në lidhje me ndërhyrjen ruse tek zgjedhjet dhe duke thënë se të dy e pëlqenin njëri-tjetrin – Presidenti Joe Biden e ka quajtur Putinin një v rasës të pa shpirt. E megjithatë z. Biden thotë gjithashtu se ai dëshiron të punojë me Presidentin rus.
Ndërsa z. Biden është afër 100 ditëshit të administratës së tij, momenti në të cilin establishmenti amerikan pëlqen të marrë nuancën e një presidenti të ri, modeli i prodhuar në politikën e tij të jashtme e diferencon atë jo vetëm nga ai i paraardhësit të tij direkt, z. Trump , por edhe nga ai i z. Obama, gjatë të cilit ai shërbeu si nënkryetar. Sa herë që ndihmësit e tij theksojnë se po punojnë me “aleatët dhe partnerët”, një bërryl i nënkuptuar i hedhur ndaj z. Trump, ata theksojnë gjithashtu se po tregohen “të qartë” për k undërshtarët e tyre. Ky është një hap delikat larg z. Obama, i cili në retrospektivë është gjykuar shpesh si naiv në kërkimin e një rivendosjeje me Rusinë, negocimin e një marrëveshjeje të papërsosur bë rthamore me Iranin dhe përshëndetjen e ngritjes së Kinës. Në secilën nga këto fusha, si në vendimin e tij për të braktisur l uftën 20-vjeçare në Afganistan, z. Biden po përpiqet të zbusë idealizmat e tij të mbajtura prej kohësh në lidhje me rolin e Amerikës me realizëm për botën ashtu siç është. Qëllimi i tij i përgjithshëm, siç e tha një nga këshilltarët e tij, është të ndjekë një “forcim të rendit shumëpalësh, të bazuar në rregulla, në të cilin Shtetet e Bashkuara marrin një rol për t’u siguruar që shtetet au toritare nuk i m inojnë ato rregulla”. Z. Biden po përpiqet të zbatojë një politikë me dy drejtime, duke u përpjekur njëkohësisht të rezistojë dhe të lidhet me këto re gjime: të ku fizojë ambiciet e tyre territoriale dhe të dekurajojë abu zimet e të drejtave të njeriut dhe ndërhyrjet transnacionale, ndërsa punon me ta atje ku interesat e tyre mund të mbivendosen me të Amerikës, transmeton lexo.com.al.
Z. Biden nuk ka vendosur ende anëtarët kryesorë të ekipit të tij të politikës së jashtme, duke përfshirë, në rastin e Rusisë, një drejtor të Rusisë në Këshillin e Sigurisë Kombëtare ose zgjedhjen e tij për numrin tre zyrtar në Departamentin e Shtetit, Victoria Nuland, e cila pritet të marrë një dorë të fortë në politikën ndaj Rusisë. Ajo nuk është konfirmuar ende nga Senati. Por në një rast të rrallë vazhdimësie, z. Biden ka mbajtur Ambasadorin e emëruar nga Trump në Moskë, John Sullivan. Më tej, Bill Burns, drejtori i CIA-s, është një ish-Ambasador në Moskë, dhe Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, ishte zëvendës këshilltar i sigurisë kombëtare dhe më pas zëvendës sekretar i shtetit nën z. Obama. Vetë z. Biden po shfrytëzon përvojën e gjatë në administratën e Obamës dhe, para kësaj, në Komitetin e Marrëdhënieve me Jashtë të Senatit. Amerika nuk ka pasur një President kaq të zhytur në punët e jashtme për 30 vjet.
Sipas pikëpamjes së këshilltarëve të z. Biden, një d ështim amerikan për t’i bërë ballë z. Putin gjatë 12 viteve të fundit – atë që znj. Nuland e ka quajtur si “ambivalencë dhe neglizhencë” të Amerikës – ka mundësuar aventurizmin e tij, një vlerësim që mund të mbivlerësojë ndikimin që çdokush mund të shpresojë të ketë mbi z. Putin. Qasja e kësaj administrate ndaj Rusisë, si ndaj Kinës dhe Iranit, është çështje e kalibrimit të kujdesshëm dhe koreografisë diplomatike. Z. Biden u largua nga qasja e tij për të befasuar askënd përveç shtypit me sa nksionet që ai vendosi javën e kaluar ndaj Rusisë për ndërhyrjen në zgjedhjet amerikane të vitit 2020, kryerjen e su lmeve kibernetike kundër SolarWinds dhe veprime të tjera të k eqe. Ai e telefonoi Putinin dhe e paralajmëroi atë për nd ëshkimet e ardhshme dy ditë para se t’i shpallte ato, ndërsa Bashkimi Evropian, Britania dhe të tjerët ishin gati me deklarata mbështetjeje sapo ai i shpalli. Z. Biden i quajti nd ëshkimet “të matura dhe proporcionale”, megjithatë amerikanët e bënë gjithashtu të qartë se kishin përfshirë një hapësirë, për t’i lejuar atyre të forconin sa nksionet nëse Rusia vazhdonte të sillej k eq. Për shembull, duke bll okuar institucionet financiare amerikane nga blerja e bonove të emërtuara në rubla në tregun primar, urdhri ekzekutiv i z. Biden siguroi autoritetin për të zgjeruar ato sa nksione borxhi, duke paraqitur një kë rcënim më të as hpër ekonomik, transmeton lexo.com.al.
Por në bisedën e tij telefonike me z. Putin, z. Biden përzieu mesazhin e tij të q ortimit duke propozuar një takim samiti që do të mbahej në Evropë këtë verë, lidhur me kontrollin e ar mëve. Daniel Fried i Këshillit Atlantik, një think-tank i politikës së jashtme, i cili shërbeu si ndihmës sekretar i Çështjeve Evropiane dhe Euroaziatike nën George W. Bush dhe në fillim të administratës së z. Obama, tha se mesazhi i përzier ishte i pazakontë dhe i mirëpritur. Z. Fried, i cili ishte me znj. Clinton kur prezantoi butonin, tha se “Administratat amerikane kanë pasur një tendencë të bien në dy k urthe në marrëdhëniet me Rusinë. Është “rivendosja” ose “një vijë e fortë”. Në kundërshtim me këtë, shtoi ai, “Ekipi i Biden i ka dhënë vetes hapësirë për të punuar me Putinin, pa tërhequr g rushtat e tyre.” Shkëmbimi amerikan me Rusinë kishte një frymë të ngjashëm me biznesin, madje edhe të ritualizuar. Pas nivelit të n dëshkimeve, të cilat përfshinin gjithashtu s anksione ndaj 32 kompanive dhe individëve rusë dhe d ëbimin e dhjetë zyrtarëve në misionin rus në Uashington, z. Biden tha se ai e kishte nxitur z. Putin të “përgjigjej në mënyrë të përshtatshme” në vend se të tejkalonte g oditjen amerikane. Z. Putin duket se e ka marrë mesazhin. Një ditë më vonë, Rusia tha se do të d ëbonte dhjetë diplomatë amerikanë dhe do të ndalonte hyrjen në Rusi të tetë zyrtarëve aktualë dhe ish zyrtarëve amerikanë. Z. Lavrov tha se, tani për tani, Rusia nuk do të vendosë “masa të d himbshme” ndaj kompanive amerikane. Rusët dhe amerikanët u zhvendosën në diskutimin e Samitit të propozuar nga z. Biden.
E njëjta përzierje e qëndrueshmërisë dhe joshjes ka karakterizuar qasjen e z. Biden ndaj Iranit dhe Kinës. Ai u zotua gjatë fushatës për të ringjallur shpejt marrëveshjen b ërthamore me Iranin të negociuar nga z. Obama dhe shfuqizuar nga z. Trump. Por edhe pse z. Biden bëri presion për negociata të drejtpërdrejta me Iranin, ai z hgënjeu iranianët dhe disa aleatë demokratë, duke mos hequr menjëherë s anksionet e vendosura nga z. Trump si pjesë e “p resionit maksimal”. Një zyrtar i administratës tha se “Iranianët kishin pritëshmëri të ndryshme nga administrata e Biden. Ata menduan se Presidenti Biden do të vinte menjëherë dhe do të merrte hapa të njëanshme”. Negociatat mbi hapat e ndërsjellë po vazhdojnë në Vjenë, por pavarësisht nga rezultati administrata planifikon të mbajë disa s anksione Trump për çështje që nuk lidhen me programin b ërthamor të Iranit, transmeton lexo.com.al.
Z. Biden ka a kuzuar qeverinë kineze për g jenocid, dhe ai po mbledh kundërshtim ndërkombëtar ndaj ambicieve hegjemonike të Kinës në Azi. Kjo ishte arsyeja pse vizitori i tij i parë i huaj në Shtëpinë e Bardhë ishte Kryeministri i Japonisë, Suga Yoshihide. Pas takimit të tyre të premten më 16 prill, të dy udhëheqësit lëshuan një deklaratë duke theksuar ndër të tjera “rëndësinë e paqes dhe stabilitetit përtej ngushticës së Tajvanit”. Qeveria kineze u përgjigj duke e quajtur deklaratën një përpjekje për të ndarë rajonin. Në të njëjtën kohë, i dërguari i klimës i z. Biden, John Kerry, ishte duke u takuar me homologun e tij kinez në Shanghai. Në një shenjë se të paktën një k undërshtar është i përgatitur të pranojë ndonjë disonancë në politikën amerikane – ose ndoshta që a rmiku i a rmikut tuaj mund të jetë a rmiku juaj i përbashkët – të dy zyrtarët dolën të shtunën me një deklaratë të përbashkët duke u zotuar që kombet e tyre të punojnë së bashku kundër ndryshimit të klimës. Por lëshimi i deklaratave të përbashkëta, si biseda për takimet e samitit, është një përparim i zbehtë krahasuar me mbylljen e impianteve të qymyrit, tërheqjen e trupave, çaktivizimin e ar mëve b ërthamore ose ndalimin e gj enocidit. Pothuajse 100 ditë më vonë, Presidenti Biden ka treguar se ai mund të marrë një vendim të vështirë, siç bëri për Afganistanin. Ai ka shumë më tepër përpara tij ndërsa kërkon të vendosë jo vetëm një ekuilibër teorik, por kompromise aktuale midis shpresave të një idealisti dhe pritëshmërive të një realisti./TheEconomist/Lexo.com.al/e.c.
