Nga Schoni Song/ Konflikti Izrael-Palestinë ka dhënë një mësim të mprehtë se si mund të zhvillohen betejat e ardhshme në të gjithë botën. Gadishulli Korean nuk është përjashtim nga ky eksperiment i mendimit. Lufta e shkurtër, para se dy palët të fillonin të vlerësonin një armëpushim në 21 maj, është karakterizuar më se shumti nga imazhet grafike të Hamasit që lëshonte një breshëri raketash nga Rripi i Gazës drejt Tel Aviv, qyteti më i madh i Izraelit, dhe forcat izraelite që përdorin shkatërrues për të shkatërruar shumë prej tyre në ajër. Nëse rasti do të përsëritej në Gadishullin Korean, me shumë gjasa do të shihnim pamje të “kill cam” të dronëve ose artilerisë së Koresë së Veriut duke sulmuar një gamë të gjerë objektivash duke filluar nga automjete të blinduara luftarake si tanket kryesore të betejës deri te pikat civile të pambrojtura metropolitane të Seulit – dhe ata do ta bënin këtë me efekt shkatërrues. Nuk është një imazh apo nocion i kuptuar gjerësisht në Perëndim, por konflikte si ky kanë potencialin që të përshkallëzohen në trazira më të gjera rajonale dhe të ripërcaktojnë mënyrën sesi aktorët shtetërorë përfshihen në luftë në tërësi, për të mos përmendur hedhjen e karburantit në një tug-of-war gjeopolitike tashmë të zjarrtë dhe të diskutueshme.
Përdorimi i raketave ose dronëve të armatosur natyrisht nuk është i ri. Mjetet ajrore pa pilot Predator dhe Reaper (UAV) të armatosur me raketa Hellfire u përdorën gjerësisht në Afganistan dhe gjetkë. Dhe mbrojtësit e mundshëm janë të vetëdijshëm për kërcënimet që raketat armike vazhdojnë të paraqesin. Komandanti i Forcave të Shteteve të Bashkuara në Kore Gjenerali Robert Abrams tha në mars se Shtetet e Bashkuara do të vendosin dy aftësi “specifike” të mbrojtjes anti-raketore në Korenë e Jugut këtë vit përveç sistemit Terminal High-Altitude Area Defense (THAAD) që është tashmë në vend. Ajo që ndryshon në konfliktin e fundit izraelito-palestinez është përdorimi i sistemeve të municionit me kosto të ulët, së bashku me raketa, nga Hamas. Çdo raketë ose dron kushton shumë më pak sesa një platformë e pajisur ose një UAV plotësisht i ripërdorshëm. Në të ardhmen, teknologjitë e shpejta të prodhimit do t’i lejojnë agresorët si Hamas dhe Koreja e Veriut t’i marrin ato me një kosto edhe më të ulët dhe t’i përdorin ato në shumicë. Ky është një ndryshues i mundshëm i lojës në një luftë moderne, transmeton lexo.com.al.
Kjo ka gjeneruar debat nëse sistemet e shtrenjta dhe me teknologji të lartë, si sulmuese dhe mbrojtëse, mund të mbijetojnë në betejat e ardhshme kundër masave të dronëve të lirë vetëvrasës. A është tanku, i cili u shfaq për herë të parë në fushat e betejës së Evropës në fillimin e shekullit të 20-të, duke u afruar muzgut të dobisë së tij ushtarake? Seuli po planifikon të shpenzojë më shumë para për të rritur mburojën e saj të mbrojtjes nga raketat në përgjigje të aftësisë raketore në zhvillim të Pyongyang. Sipas planit të buxhetit afatmesëm të mbrojtjes të vitit të kaluar, ushtria e Koresë së Jugut kishte planifikuar të shpenzonte rreth 240 miliardë dollarë, që përfaqëson një rritje vjetore të buxhetit të mbrojtjes me 7 për qind gjatë periudhës 2020-2024. Nga kjo, rreth 85 miliardë dollarë do të investohen në përmirësime të armëve, duke shënuar një rritje prej 10.3 për qind nga viti në vit gjatë pesë viteve të ardhshme. Për Korenë e Jugut dhe dy sistemet e saj qendrore të mbrojtjes nga raketat të “Kill Chain” dhe arkitekturën e Korea Air and Missile Defense (KAMD) – dy të parat nga kompleti i aftësive “K3” të cilat kërkojnë të mbrojnë pasuritë ushtarake dhe të minimizojnë humbjet njerëzore në Korenë e Jugut – gjasat e një numri të madh të dronëve me kosto të ulët që operojnë gjatë hapësirës së ardhshme të betejës duhet të jenë shqetësuese për planifikuesit e mbrojtjes së vendit.
Disa ekspertë vendosin theksin tek zhvillimi nën proces i L-SAM dhe KM-SAM – një raketë vendase tokë-ajër me rreze të gjatë dhe një prodhim vendas rakete tokë-ajër me rreze të mesme të aftë për të përballuar një larmi të gjerë të predhave hyrëse dhe shënjestrave përkatësisht – si shpresa tjetër e madhe e Koresë së Jugut. Këto projekte të mëdha janë pa dyshim të rëndësishme për aftësinë e ardhshme të Forcave të Armatosura të Republikës së Koresë dhe do të ishte e parakohshme të fshihen këto sisteme si të vjetruara. Por edhe dronët dhe raketat e lira nuk mund të injorohen. Vendimmarrësit duhet të sigurojnë që aftësia është efektive edhe përballë ndërrimeve të shpejta teknologjike. Droni vetëvrasës ose sasia e madhe e artilerisë nuk do të zhduket nga hapësira e betejës. Duke pasur parasysh sofistikimin e sistemeve të përdorura tani në të dy anët e konfliktit të fundit Izrael-Palestinë, është e matur të merren parasysh aftësitë që mund të përdoren nga një fuqi ose aktor i madh në rajonin e Indo-Paqësorit. Duke thënë këtë, një vlerësim kritik i mbijetesës së sistemeve të ardhshme luftarake është thelbësor për procesin e zhvillimit të aftësive, transmeton lexo.com.al.
Raketat e lëshuara nga Gaza kanë testuar Kupolën e Hekurt të Izraelit, e cila ka provuar të jetë një sistem mbrojtës efektiv, i aftë të targetojë afër 3,000 objektiva hyrëse me një normë suksesi mbi 90 për qind. Mësimi i parë i nxjerrë nga ky incident nga larg është ndjekja e një aftësie të shpejtë, elastike dhe të mbijetueshme të mbrojtjes ajrore në lartësi jashtëzakonisht të ulët që është gjithashtu shumë e lëvizshme. Sistemi duhet të jetë në gjendje të mbështesë drejtpërdrejt automjetet që mbajnë këmbësorinë dhe të mbrojë sisteme të tilla si artileria vetëlëvizëse – por më e rëndësishmja të kryejë të gjitha këto funksione ndërsa mbrohet. Provat nga konfliktet e kaluara në të gjithë globin sugjerojnë që dronët sulmojnë sistemet e mbrojtjes ajrore të fushëbetejës, së pari për të fituar dhe mbajtur kontrollin e hapësirës ajrore me lartësi të ulët, përpara se të sulmojnë sistemet e luftimit tokësor.
Duke u mbështetur në sistemet tradicionale të bazuara në tokë siç është Patriot Advanced Capability për të përballuar një numër të madh predhash të vogla, të lira vdekjeprurëse, do të shteronte shpejt këto raketa të shtrenjta – dhe gjithmonë do të ketë më shumë dronë dhe predha duke ardhur. Me dronë më të lirë që ka të ngjarë të kushtojnë rreth 100,000 dollarë secili përkundrejt një makine të blinduar prej 50 milion dollarësh, droni fiton konkursin e vlerës kundrejt parave. Planet e përmirësimit të mbrojtjes të Koresë së Jugut kanë përgjigjen e duhur me një fokus në forcimin e aftësive të pavarura të zbulimit dhe mbikëqyrjes. Ato përfshijnë gjithashtu investime më të mëdha për të marrë bomba me impuls elektromagnetik, raketa tokë-ajër të lëshuara nga anija SM-3, më shumë ngritës ajri dhe azhurnime të sensorëve F-15K, duke përfshirë sisteme anti-bllokim midis numrit të madh të kundër-dronëve dhe sistemeve të raketave që mbështeten në teknologjinë e luftës elektronike. Këto iniciativa duhet të ndiqen shpejt, transmeton lexo.com.al.
Rolet e këtyre armëve dhe sistemeve duhet të zgjerohen përtej mbrojtjes së automjeteve individuale. Shpejtësia dhe efekti i qëndrueshëm janë thelbësore kundër tufave të mëdha të UAV-ve të lira dhe vdekjeprurëse. Është gjithashtu e rëndësishme të pranojmë se ndryshe nga Koreja e Jugut dhe demokracitë e tjera liberale, kundërshtarët mund të mos kenë shqetësime etike ose ligjore në lidhje me përdorimin e armëve autonome. Ata do të përdorin këto teknologji të reja pa kufizime morale në një gamë të gjerë fushash të hapësirave të betejës. Nëse Koreja e Jugut duhet të luftojë një lloj të ri lufte, do të duhet të jetë në gjendje të sulmojë me tufat e veta – ose Seuli mund të përfundojë duke u tërhequr në një fushë beteje me një dorë të lidhur pas shpinës./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
