Nga John R. Bolton/ Një regjistrim i Ministrit të Jashtëm iranian Mohammad Javad Zarif që u zbulua javën e kaluar mbetet i paverifikuar, por falja e tij të dielën dhe shkarkimi i një zyrtari kryesor iranian siguron besimin në saktësinë e tij. Bojë e konsiderueshme është derdhur nëse ish-sekretari i shtetit John F. Kerry zbuloi në një moment informacione të klasifikuara të SHBA (ai e mohon atë) tek Zarif në lidhje me s ulmet izraelite në Siri. Megjithatë, shumë më domethënës është pohimi i Zarif se ai mësoi informacione delikate iraniane nga Kerry. Kjo vjen nga diplomati iranian i cili do të ishte negociatori kryesor i Teheranit ndërsa administrata e Biden-it shkon përpara në mënyrë të gabuar për të ringjallur marrëveshjen b ërthamore të epokës së Obamës me Iranin.
Çuditshëm, Zarif pretendon se ai nuk ishte në dijeni të rritjeve thelbësore të aktivitetit u shtarak iranian në Siri që nxiti s ulmet izraelite në fjalë. Sipas Financial Times, pasi dëgjoi tre orë të regjistrimit shtatë orësh që kishin qenë të destinuara për një projekt g ojor të historisë, “Kerry i tha Zarif se fluturimet e Iran Air në Siri ishin rritur gjashtëfish, një tregues i qartë që po përdoren nga ushtarakët për të mbështetur Damaskun në k onfliktin e tij me kundërshtarët e r egjimit të Assad-it”. Kur Zarif pyeti komandantin e Forcës Quds, Qasem Soleimani për fluturimet, Soleimani e injoroi duke thënë, “nëse Iran Air është 2 për qind më i sigurt se [një kompani tjetër ajrore], Iran Air duhet të përdoret edhe nëse kjo i sjell 200 për qind kosto diplomacisë”. Përtej Sirisë, Zarif kishte një listë të gjatë a nkesash në lidhje me rëndësinë e tij ndaj vendimeve themelore të sigurisë kombëtare të marra pa përfshirjen e tij ose edhe pa dijeninë e tij. Ai ofroi disa shembuj të përpjekjeve nga Garda Revolucionare Islamike, ose IRGC, për të s abotuar marrëveshjen b ërthamore të vitit 2015 me administratën e Obamës, të tilla si duke kapur dy anije patrulluese të Marinës Amerikane në 2016 dhe përmes ndërhyrjes së Soleimani me Moskën në një përpjekje të pasuksesshme për të bindur Rusinë që të refuzojë marrëveshjen, transmeton lexo.com.al.
Zarif thotë se nuk ishte në dijeni që Presidenti Sirian Bashar al-Assad vizitoi Teheranin në shkurt 2019, derisa e pa Assad-in në televizion. Ky përjashtim s hkatërrues nga një vizitë e kreut të shtetit e nxiti dorëheqjen e tij (të përkohshme); ai u s hqetësua se “askush në botë” nuk do të “më jepte çështje të rëndësishme për të mbajtur, e lëre më të negociojë me mua”. Zarif thotë gjithashtu se IRGC mohoi fillimisht rr ëzimin e një avioni ukrainas të pasagjerëve në vitin 2020, edhe pse më vonë iu desh të pranonte të vërtetën. Askush nuk duhet të habitet nëse shfaqen më shumë për këtë çështje. Duke përmbledhur p akënaqësitë e tij, Zarif tha: “në Republikën Islamike, rregullat [u shtarake] mbizotërojnë. Unë kam s akrifikuar diplomacinë për fushën u shtarake sesa fusha u hstarake i ka shërbyer diplomacisë”. Rrëfimet e Zarif tregojnë pse Presidenti Biden duhet të braktisë ëndrrën e tij për t’u kthyer në marrëveshjen b ërthamore të vitit 2015, të cilën Shtetet e Bashkuara dolën gjatë administratës Trump. Në Iran, nuk janë negociatorët ata që kanë rëndësi, as ato që ata thonë. Është gjithnjë e më shumë IRGC, e cila kontrollon programet e ar mëve bë rthamore dhe ra ketave balistike, komandon aktivitete ush tarake konvencionale jashtë vendit dhe mbështet te rroristët në të gjithë botën.
Nëse Izraeli po g odet njësitë iraniane dhe aleate në Siri, kjo nuk është s ekret për Forcën Quds. Lajmi i vërtetë është se ishte një s ekret për ministrin e jashtëm të Iranit, dhe me sa duket vartësit e tij përgjegjës për diplomacinë bë rthamore. V rasja e Soleimani me një s ulm me dron amerikan në Bagdad në janar 2020, ndërsa është një goditje e madhe për Iranin, nuk e ndryshon pamjen. Në fund të fundit, ek zekutimi i Soleimani thjesht përforcoi ethosin e IRGC-së se vetëm ajo mund të mbrojë r evolucionin e vitit 1979. Shkalla e m ashtrimit të brendshëm në Iran tregon se “angazhimet” e tij mbi çështjet b ërthamore janë në thelb të pabesueshme. Është më lehtë të përhapësh të pavërteta diplomatike kur një i dërguar beson se ajo që po thotë është e vërtetë. G ënjeshtra e rrafshët është më e vështirë për tu maskuar. Zgjidhja e gatshme për autoritarët është thjesht të fshehin fakte kryesore nga diplomatët që bëjnë negociatat. Askush nuk duhet ta konsiderojë këtë të habitshme. Edhe në Uashington, nuk bashkëpunim të ndërlikuar midis departamenteve të mbrojtjes dhe shtetit. Me Teheranin, ne nuk përballemi me një qeveri ku ka kuptim fraza “beso, por verifiko”. Ne nuk kemi asnjë bazë për “besim” në radhë të parë, e lëre më besimin se masat e verifikimit mund të zbulojnë shkelje dhe fshehje aktive iraniane, transmeton lexo.com.al.
Mbrojtësit e marrëveshjes b ërthamore të 2015 argumentojnë për mekanizmat e saj “të zgjeruar” të verifikimit të përdorura nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike, por këto janë jashtëzakonisht joefektive. Irani ka limituar prej kohësh inspektimet e IAEA dhe ka deklaruar objektet kryesore jashtë kufijve të kontrollit, gjë që m inon përpjekjet e saj për mbështetje. Sigurimi i vërtetë i Shteteve të Bashkuara nuk është monitorimi ndërkombëtar, por aftësitë e veta të inteligjencës. Buxheti i përgjithshëm operacional i IAEA në këtë zonë është afërsisht 0.6 për qind e shpenzimeve aktuale të inteligjencës amerikane prej afro 85 miliardë dollarësh. Nëse inteligjenca jonë është e papërshtatshme, është vështirë e besueshme të mendojmë se IAEA do të na mbrojë nga shkeljet b ërthamore iraniane. Përgjimi i Zarif na tregon shumë rreth menjemadhësisë diplomatike të Teheranit. F atkeqësisht, megjithatë, administrata e Biden-it ende po grumbullon asete të mëdha për Zarif dhe negociatorët e tij b ërthamorë./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
