Nga Guy Burton, Nick Lyall dhe Logan Pauley/ Javën e kaluar, Presidenti i Sirisë Bashar al-Assad u rizgjodh me 95 për qind të votave. Ai ka qenë i etur për të portretizuar zgjedhjet si një shenjë se vendi po kthehet në normalitet pas një dekade k aosi dhe lufte c ivile. Kjo është e rëndësishme nëse ai dëshiron të tërheqë investime të jashtme në mënyrë që të rindërtojë vendin. Sigurisht, që nga zgjedhjet e fundit presidenciale në 2014, Assad ka rifituar kontrollin mbi pjesën më të madhe të vendit dhe popullsisë së tij, siç tregohet nga fakti që numri i votuesve të regjistruar është rritur nga 15.8 në 18.1 milion. Sidoqoftë, pjesë të vendit nuk morën pjesë, duke përfshirë rajonin autonom kurd në veri dhe provincën e Idlib të kontrolluar nga opozita.
Fitorja e Assadit u trajtua në mënyrë s keptike në vendet perëndimore, ku zyrtarët kanë ndarë mendimin e opozitës siriane se zgjedhjet nuk ishin as të lira dhe as të drejta. Nga ana tjetër, aleatët rusë dhe iranianë të Assadit kanë mbështetur rezultatin. Ata u pasuan nga Bjellorusia dhe Kina. Miratimi kinez do të jetë veçanërisht i mirëpritur për Assadin pasi ai kërkon ta s hfrytëzojë atë në një formë më të prekshme të ndihmës. Më parë, ai ka luajtur me lidhjen Sino-Siriane si një mënyrë për të demonstruar se ai nuk është i i zoluar diplomatikisht dhe se ai ka një numër partnerësh të mundshëm për të mbështetur përpjekjet e tij të rindërtimit, transmeton lexo.com.al.
Të kesh akses në kapitalin e jashtëm është jetike për rindërtimin e Sirisë, pasi nuk ka shumë të ngjarë që burimet e brendshme të jenë të mjaftueshme. Në vitin 2017, Banka Botërore llogariti që ekonomia e Sirisë ishte tkurrur me 226 miliardë dollarë midis fillimit të k ryengritjes në 2011 dhe 2016 – dyfishi i PBB-së totale të vendit. Një vit më vonë, vlerësimi ishte rritur më tej, në 350-400 miliardë dollarë. Shifra të tilla janë astronomike. Ata tejkalojnë gjithashtu ndihmën aktuale dhe të vazhdueshme nga Rusia dhe Irani për të mbështetur regjimin e Assadit gjatë gjithë l uftës. Vlerësimet më të larta vendosin ndihmën ruse dhe iraniane përkatësisht në 7 miliardë dollarë dhe 23 miliardë dollarë. Edhe nëse shifra të tilla përputhen në periudhën e p asluftës, ato nuk do t’i afrohen sasisë së kërkuar.
Për këtë arsye, Kina është bërë një propozim më tërheqës për disa në Damask, veçanërisht pasi format e tjera të kapitalit të huaj – përfshirë nga Perëndimi – ka të ngjarë të qëndrojnë të padisponueshme për sa kohë që Assad mbetet në pushtet. Në të vërtetë, Assad ka shprehur tashmë interes për t’u bashkuar me Nismën e Rripit dhe Rrugës të Kinës, ndërsa zyrtarët e tij janë përpjekur të tërheqin investime kineze në një sërë projektesh, duke përfshirë ndërtimin e një autostrade veri-jug-lindje, ri-zhvillimin e porteve të Latakia dhe Tartus, dhe ndërtimin e hekurudhave, një në rajonin e Damaskut dhe një tjetër që do të lidhej me portin libanez të Tripolit, transmeton lexo.com.al.
Megjithatë do të ishte gabim të supozohet se investimet nga shteti dhe firmat private të Kinës mund të ofrojnë shumë më tepër sesa ato të ofruara nga ato ruse ose iraniane. Tregtia dhe investimet midis Kinës dhe Sirisë kanë qenë tipikisht modeste, madje edhe para vitit 2011. Që atëherë nuk është rritur ndjeshëm gjithashtu. Në 2015, Huawei shprehu interes në rindërtimin e sistemit telekomunikues të Sirisë dhe në 2017, Kina premtoi 2 miliardë dollarë për të ndihmuar zhvillimin e infrastrukturës dhe parqeve industriale. Shifra të tilla janë plus 60 milion dollarëve që Kina ka siguruar në forma të ndryshme të ndihmës humanitare gjatë l uftës.
Niveli i kufizuar i investimeve kineze në Siri duhet të përcaktohet gjithashtu në kontekst. Pjesa më e madhe e veprimtarisë tregtare kineze është diku tjetër në Lindjen e Mesme, kryesisht në Gji – veçanërisht Arabia Saudite, Irani dhe Emiratet e Bashkuara Arabe – dhe Afrika e Veriut – Egjipti dhe Algjeria në veçanti. Për më tepër, angazhimet financiare kineze në rajon mund të kenë arritur kulmin. Sipas Institutit Amerikan të Ndërmarrjeve, i cili monitoron kapitalin kinez në të gjithë botën, investimet në Lindjen e Mesme kanë rënë që nga viti 2018 – viti kur Presidenti Xi Jinping premtoi 23 miliardë dollarë kredi për rajonin në tërësi në Forumin e Bashkëpunimit Kinë-Shtetet Arabe, transmeton lexo.com.al.
Edhe nëse investitorët dhe firmat kineze do të përqendroheshin më shumë në Siri, ka disa p engesa të tjera të cilat do të duhej të trajtonin dhe të cilat ne i shqyrtuam në studimin tonë të fundit të temës. Disa janë të lidhura me rr ezikun. Njëra është që megjithëse l ufta mund të jetë në përfundim e sipër në Siri, kjo nuk do të thotë fundin e k onfliktit. Pjesë të konsiderueshme të vendit mbeten jashtë kontrollit të Assadit dhe trupat e huaja mbeten në territorin sirian, përfshirë forcat turke dhe amerikane. Investitorët kinezë mund të jenë të kujdesshëm ndaj paqëndrueshmërisë së vazhdueshme. Një rr ezik tjetër është ndikimi që mund të kenë s anksionet ndërkombëtare. Siria është subjekt i një gamë të gjerë s anksionesh dhe Shtetet e Bashkuara kanë treguar gatishmërinë e tyre për t’i zbatuar ato. Kjo ka stimuluar disa institucione financiare për të shmangur përfshirjen në vend, duke përfshirë disa banka të Hong Kongut që kanë f rikë se mos futen në listën e z ezë si rezultat.
Një sfidë e tretë është që kapitali dhe firmat kineze mund të kapen pas lojërave që janë përtej kontrollit të tyre. Assad është treguar i gatshëm të s hfrytëzojë çdo mundësi në dispozicion të tij, duke përfshirë luajtjen e partnerëve të tij kundër njëri-tjetrit. Zyrtarët dhe bizneset ruse dhe iraniane kanë k onkurruar për të fituar pëlqimin e r egjimit në mënyrë që të marrin kontrata potencialisht fitimprurëse për veten e tyre. Assad mund të kërkojë të bëjë të njëjtën gjë me firmat kineze. Kjo jo vetëm që do të ofronte p robleme për ta, pasi duhej të lundronin midis interesave siriane, ruse dhe iraniane, por për shkak të përfshirjes së tyre të k ufizuar më parë në vend, ata do të kishin edhe d isavantazhin e të qenit më pak të njohur me terrenin lokal, transmeton lexo.com.al.
Si përmbledhje, përfitimet materiale të “ëndrrës kineze” mund të rezultojnë më pak fitimprurëse sesa shfaqen. Thënë këtë, ne kemi sugjeruar që Kina mund t’u shërbejë ambicieve siriane në një kapacitet tjetër: si një model i mundshëm për zhvillim. Në të vërtetë, Siria kishte filluar tashmë një rrugë të ngjashme me Kinën në 2005, kur r egjimi filloi një formë të kufizuar të privatizimit dhe liberalizimit. Kjo pati jehonë në zhvendosjen e hershme të Kinës në një ekonomi tregu pas 1978. Kina tërhoqi gjithashtu investime të vlefshme të huaja nga vitet 1980 përmes krijimit të zonave të veçanta ekonomike që përqendroheshin në prodhim. Për më tepër, reformat e hershme ekonomike të Kinës u iniciuan në vend dhe u drejtuan nga udhëheqja e saj me pak kujdes për kornizat dhe kushtet e jashtme, si ato që lidhen me Konsensusin e Uashingtonit nën FMN dhe Bankën Botërore.
Sigurisht, është e rëndësishme të mos tejkalohet me paralelet. Ekziston një ndryshim thelbësor midis dy vendeve duke pasur parasysh gjendjen e l uftës së Sirisë dhe zhvillimin ekonomik të Kinës në mungesë të saj. Megjithatë, mësimet për r egjimin mund të jenë po aq të rëndësishme sa çdo fond rindërtimi që mund të jetë në gjendje të nxjerrë nga Kina dhe partnerët e tjerë ndërkombëtarë./TheDiplomat/Lexo.com.al/e.c.
