Termi ‘sociopat narcisist’ i referohet dikujt që dëmton dhe luan të tjerët për fitoret e tyre egoiste. Megjithëse nuk është një etiketë zyrtare që do të gjeni në librat mjekësorë, ka 15 shenja klasike që zakonisht ndahen mes atyre individëve.
Ata kërkojnë kontroll
Sociopatët narcisistë i japin përparësi kontrollit mbi çdo gjë tjetër, duke e trajtuar atë si objektivin kryesor në ndërveprimet e tyre. Ata janë shumë të aftë në ushtrimin e pushtetit, dhe kjo mund të shihet si mbresëlënëse nëse nuk do të ishin për mënyrat joetike që ata e përdorin shpesh.
Ata synojnë të kenë dorën e sipërme si në marrëdhëniet personale ashtu edhe në ato profesionale, duke kërkuar të udhëheqin dhe kontrollojnë situatat në të cilat ndodhen.
Përzierja në rrethinat e tyre
Sociopatët narcisistë janë të aftë të përzihen me mjedisin e tyre, duke u shndërruar në çdo person që u shërben atyre më së miri. Miku më i mirë i sotëm mund të jetë kundërshtari i së nesërmes, gjithçka bazuar në vlerësimet e tyre të llogaritura. Aftësia për të ndryshuar ngjyrat dhe format i bën ato veçanërisht sfiduese për t’u dalluar.
Prani jashtëzakonisht simpatike
Sharmi i tyre nuk është vetëm i dukshëm; është praktikisht joreale. Ata janë aq bindës saqë njerëzit tërhiqen prej tyre pothuajse në mënyrë magnetike, por pas kësaj joshjeje fshihet një qëllim i llogaritur për të manipuluar.
Ata urrejnë të tjerët
Pavarësisht nga vetëbesimi i tyre i dukshëm, sociopatët narcisistë shpesh ushqejnë ndjenja të thella zilie. Ata janë të indinjuar me atë që posedojnë të tjerët, qofshin këto të mira materiale, marrëdhënie apo pozitë shoqërore, dhe mund të përpiqen të minojnë ata që i shohin si konkurrencë.
Mungesa e Empatisë
Përpjekja për të gjetur ndjeshmëri te një sociopat narcisist është si të kërkosh ujë në një shkretëtirë. Atyre u mungon shqetësimi i vërtetë për të tjerët, duke i parë njerëzit si pione në lojën e tyre personale të shahut. Nuk është se ata nuk e kuptojnë atë që ndjen; thjesht nuk u intereson nëse kjo nuk u shërben qëllimeve të tyre.
Ata janë shpesh në deluzion
Sociopatët narcistikë shpesh kanë një opinion tepër të lartë për veten e tyre, deri në atë pikë që mund të duket joreale. Ata priren ta shohin veten si më qendror ose më të rëndësishëm në situata sesa mund të jenë në të vërtetë.
Nevoja e vazhdueshme për vërtetim
Dëshira për admirim për ta nuk është një dëshirë; është një nevojë. Ata lulëzojnë duke qenë në qendër të vëmendjes dhe do të bëjnë përpjekje të mëdha për të siguruar që qendra e vëmendjes të mbetet fort tek ata. Kjo nevojë e vazhdueshme për vërtetim drejton pjesën më të madhe të sjelljes së tyre.
Gënjeshtra është Natyra e Dytë
Për sociopatët narcistë, mashtrimi është natyra e dytë. Ata e shohin të vërtetën si diçka fleksibël, diçka që mund të shtrembërohet për t’i shërbyer narrativës dhe objektivave të tyre. Aftësia e tyre për të gënjyer në mënyrë bindëse është aq e zhvilluar saqë ata mund të fillojnë edhe të besojnë gënjeshtrat e tyre.
Përdorimi i të tjerëve
Kur bëhet fjalë për shfrytëzimin, sociopatët narcisistë e bëjnë këtë pa faj, duke i trajtuar njerëzit si mjete për një qëllim. Individët vlerësohen vetëm për atë që mund të ofrojnë, dhe pasi dobia e tyre u shterohet, ata hidhen lehtësisht, duke lënë shpesh pas dëmtime emocionale ose financiare.
Përgjigje agresive
Kur gjërat nuk shkojnë siç duhet, kini kujdes. Agresiviteti i tyre mund të ndizet me pak paralajmërim, duke filluar nga komentet e mprehta deri te konfrontimet e drejtpërdrejta. Kjo sjellje nuk ka të bëjë vetëm me shprehjen e zemërimit; është një përdorim strategjik i pakënaqësisë së tyre për të frikësuar ose kontrolluar.
Sjellje e paparashikueshme
Në marrëdhënie, bashkëveprimi me ta mund të duket si një udhëtim i paparashikueshëm. Ata mund të shfaqin bukuri dhe ngrohtësi intensive kur u sjell dobi, por shpejt mund të bëhen të largët dhe indiferentë sapo nevojat e tyre ndryshojnë.
Injorimi i Rregullave
Normat dhe ligjet shoqërore? Këto janë vetëm sugjerime për një sociopat narcisist. Ata i shohin kufizime të tilla si sfida për t’u kapërcyer, jo standarde për t’u jetuar. Mospërfillja e tyre për rregullat është një shenjë e besimit të tyre në përjashtimin e tyre dhe një mjet për qëllimin e tyre.
Vendimet spontane
Sociopatët narcisistë njihen për prirjen e tyre për të marrë vendime të nxituara, duke vepruar në bazë të emocioneve dhe jo në konsideratë të menduar. Veprimet e tyre spontane mund të çojnë në sjellje të rrezikshme dhe ndryshime të papritura, shpesh pa marrë parasysh pasojat e mundshme.
Zhvendosja e fajit
Përgjegjësia është një koncept i huaj për sociopatët narcisistë. Ata janë jashtëzakonisht të mirë në shmangien e fajit, duke shtrembëruar narrativat në mënyrë që të mos kenë kurrë faj. Në botën e tyre, përgjegjësia është për të tjerët, kurrë për veten e tyre.
Rezistenca ndaj kritikës
Sociopatët narcistikë shpesh reagojnë negativisht ndaj kritikave, duke e parë atë si një sulm personal dhe jo si reagim konstruktiv. Paaftësia e tyre për të pranuar fajin mund të çojë në sjellje mbrojtëse apo edhe agresive. Kjo rezistencë ndaj kritikës i ka rrënjët në egon e tyre të brishtë, pavarësisht nga pamja e jashtme e besimit dhe epërsisë.
