Vizioni i Pekinit është i qartë, edhe nëse zbatimi i tij nuk është i plotë.
Nga Emily Weinstein/ Në fund të janarit 2021, një raport i Reuters zbuloi se Grupi BGI i Kinës, kompania më e madhe e gjenetikës në botë, po bashkëpunonte me us htrinë kineze, duke u siguruar atyre mundësinë e hyrjes në të dhënat e huaja gjenetike për hulumtimet e tyre. Një artikull investigues nga Zach Dorfman në dhjetor 2020 citoi një ish-zyrtar të lartë të CIA-s duke deklaruar se, “Nuk është se Tencent ose [themeluesi i tij] Pony Ma po vallëzojnë në ritmin të asaj që thotë MSS-ja [Ministria e Sigurisë së Shtetit], por nëse shërbimet e sigurisë së Kinës kanë nevojë për ndihmë në çdo moment, ata do e ofrojnë atë”. Subjektet civile në të gjithë Kinën janë të përfshirë në mënyrë aktive në mbështetjen e ap aratit us htarak dhe të mbrojtjes, megjithëse udhëheqja kineze pretendon se ka ende një rrugë të gjatë për të bërë në integrimin e përpjekjeve civile dhe ush tarake. Nëse këto përpjekje përfaqësojnë një strategji jo të plotë, atëherë një e suksesshme mund të jetë katas trofike për Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj.
Një raport i ri nga Elsa Kania dhe Lorand Laskai, të dy ekspertë të respektuar në këtë fushë, paraqet mendimet e tyre mbi m itet dhe realitetet që lidhen me strategjinë e shkrirjes u shtarake-civile të Kinës, duke argumentuar se njerëzit në Uashington shpesh e k eqkuptojnë konceptin dhe në vend të kësaj përqendrohen në faktin sesa larg është Kina nga arritja e qëllimeve të dëshiruara të bashkimit u shtarak-civil. Autorët tregojnë disa pika të f orta në lidhje me zhvillimin e shkrirjes u shtarake-civile dhe bll okimet institucionale të rrugës me të cilat përballet. Sidoqoftë, përqendrimi në strategjinë që bie larg qëllimeve të saj është i g abuar. Çështja e vërtetë këtu nuk është se sa larg është Kina nga qëllimet e saj, por aftësitë e saj aktuale dhe arsyet prapa programit të bashkimit us htarak-civil – dhe mënyra se si Shtetet e Bashkuara duhet t’i përgjigjen këtyre planeve. Aftësitë us htarake dhe teknologjike kineze po modernizohen me shpejtësi dhe kanë tejkaluar shumicën e parashikimeve gjatë dy dekadave të fundit. Për Shtetet e Bashkuara, përgjigjja e saktë e këtyre përpjekjeve fillon me një qasje holistike të qeverisë amerikane që vlerëson bashkimin u shtarak-civil brenda kontekstit të aspiratave më të gjera të Kinës për shkencën dhe teknologjinë, transmeton lexo.com.al.
Kjo strategji nuk është një politikë e re ose specifike për Xi Jinping por ajo që është ndjekur nga udhëheqësit kinezë që nga Mao Zedong. Është në mënyrë të p amohueshme e v ështirë të vlerësosh suksesin e shkrirjes u shtarake-civile, apo edhe të përcaktosh se si duket suksesi, falë mungesës së transparencës së përfshirë. Megjithatë, ka pasur progres të dukshëm siç dëshmohet nga çështja BGI. Ekspertë si Christian Brose, autor i The K ill Chain: D efending America in the Future of High-Tech W arfare, argumentojnë se aftësitë lu ftarake të us htrisë kineze janë përmirësuar ndjeshëm në dekadën e kaluar, gjë që mund të demonstrojë sukses relativ në shkrirjen e sektorëve të mbrojtjes dhe civile në mbështetjen e ushtrisë. Analisti i mbrojtjes Richard Bitzinger vuri në dukje kohët e fundit se përpjekjet e bashkimit us htarak-civil të Presidentit Xi Jinping janë dukshëm më ambicioze sesa ato të paraardhësve të tij.
Pavarësisht nga shtrirja e tij e gjerë, bashkimi u shtarak-civil është vetëm një pjesë e a mbicieve më të gjera të Kinës – si ekonomike ashtu edhe us htarake – megjithëse një pjesë e rëndësishme. Analiza nga Universiteti Kombëtar i Mbrojtjes së Kinës, midis burimeve të tjera, ka lidhur shkrirjen u shtarake-civile me “realizimin e përtëritjes së madhe të kombit kinez”, një shtyllë kryesore e përpjekjeve të zhvillimit të Xi. Vetë shkrirja u shtarake-civile shkon përtej qëllimit të përmirësimit të përpjekjeve të modernizimit të ushtrisë kineze. Në fakt, politikat e tij të lidhura inkurajojnë një “spin-on” për us htrinë dhe një “spin-off” për sektorin civil, duke demonstruar dëshirën e Pekinit për të forcuar konk urrencën e shkencës dhe teknologjisë nga ana civile në mbështetje të nivelit të lartë të aftësive teknike të us htrisë kineze. Për shkak të kësaj, planet e zhvillimit posaçërisht të orientuara nga civilët si Made in China 2025, 13th Five-Year Plan (përfshirë një Plan të 13-të Pesë-Vjecar për Zhvillimin e Shkrirjes U shtarake-Civile të Shkencës dhe Teknologjisë) dhe Innovation-Driven Development Strategy and Prospects e Kinës janë po aq kr itike për vlerësimin e ap aratit akumulues së teknologjisë në Kinë, transmeton lexo.com.al.
Në anën e SHBA, ka sigurisht shkëmbime për të përdorur bashkimin u shtarak-civil të Kinës si një mjet të politikës. Në maj të vitit 2020, administrata Trump lëshoi një deklaratë presidenciale të krijuar për të ndaluar disa studentë dhe studiues kinezë të vijnë në Shtetet e Bashkuara në bazë të lidhjeve të tyre me përpjekjet e bashkimit u shtarak-civil. Në përgjigje të shpalljes së majit 2020, një raport nga Qendra për Siguri dhe Teknologji në Zhvillim vuri në dukje se kjo duket se synonte vetëm një numër të vogël të universiteteve kineze. Këto universitete në fjalë – me gjasë “Seven Sons of National Defense” të administruara drejtpërdrejt nga Ministria e Industrisë dhe Teknologjisë së Informacionit – janë tashmë në listën e njësive të Departamentit Amerikan të Tregtisë për përpjekjen për të marrë artikuj me origjinë nga SHBA në mbështetje të U shtrisë Çlirimtare të Popullit. Njoftimi vlerësohet të prekë vetëm 3,000-5,000 studentë dhe studiues kinezë në Shtetet e Bashkuara, e cila përbën vetëm rreth 1 për qind të të gjithë studentëve kinezë që studiojnë në SHBA dhe rreth 20 për qind të studentëve kinezë që regjistrohen në programet pasuniversitare STEM në SHBA çdo vit.
Vendimi i njoftimit për të përcaktuar ngushtë shkrirjen u shtarake-civile si “veprime nga ose me urdhër të PRC [Republika Popullore e Kinës] për të pë rvetësuar dhe de vijuar teknologji të huaja, veçanërisht teknologji kr itike dhe në zhvillim, për të përfshirë dhe përparuar aftësitë us htarake të PRC” paraqet një përpjekje për t’iu qasur çështjes me bisturi, jo një vare, duke marrë parasysh që shpalljet presidenciale janë shkruar me qëllim që të bëhen dokumente ligjore. Në vitin 2018, Peter Mattis shkroi se shumica e ligjeve në vendet demokratike lënë të hapura hapësira gri ku diskrecioni politik mund të luajë një rol të madh në vendimmarrje. Për më tepër, ai vëren se burimet h etimore nga qeveria e SHBA do të përqendrohen pothuajse gjithmonë më shumë në veprimet me të vërtetë të pal igjshme sesa në zonat gri. Përkufizimi i përdorur në shpalljen e majit 2020 e bën pikërisht atë. Në mënyrë që pjesë të ndryshme të politikëbërjes së SHBA-së të bëjnë rekomandime të veprueshme të politikave në bazë të bashkimit u shtarak-civil, përkufizimet ka të ngjarë të ndryshojnë dhe të z hvendosen, transmeton lexo.com.al.
Disa agjenci qeveritare amerikane kanë vendosur përkufizimet e tyre të shkrirjes u shtarake-civile. Për të përmendur vetëm një shembull të shquar, raporti i f uqisë u shtarake kineze i Departamentit të Mbrojtjes të SHBA në 2020 përfshiu një nga përkufizimet më gjithëpërfshirëse të bashkimit u shtarak-civil që ka dalë nga qeveria e SHBA. Kjo është praktikë mjaft standarde e politikës – për shembull, organe të ndryshme të qeverisë amerikane kanë përkufizime të ndryshme të te rrorizmit, duke ruajtur tipare thelbësore të ngjashme, por që ndryshojnë nga juridiksioni dhe audienca. Bashkimi u shtarak-civil nuk duhet të jetë ndryshe. Megjithëse disa argumentojnë se strategjia e bashkimit u shtarak-civil të Kinës është thjesht një përpjekje për të pasqyruar sistemin e SHBA, kjo është një ekuivalencë e rre më. Për të qenë të sigurt, Shtetet e Bashkuara kërkojnë të tërheqin kompani civile në strukturën e tyre u shtarake, por ketë e bën vetëm një palë shtetërore dhe ka p engesa të qarta li gjore për të mbrojtur ndërmarrjet private. Kina ka studiuar sigurisht kornizën u shtarake-civile të SHBA dhe ka shkruar gjerësisht për sukseset dhe d ështimet e përpjekjeve përmes Pentagon’s Defense Innovation Unit, Defense Advanced Research Projects Agency, SpaceX dhe enteve të tjera që lidhin sektorët u shtarakë dhe civilë. Sidoqoftë, vetëm sepse Kina shikon veprimet e SHBA nuk do të thotë që ata kërkojnë – apo edhe kanë nevojë – t’i përsërisin ato. Në përpjekjet e saj për të shkrirë sektorët u shtarakë dhe civilë, lidershipi kinez ka f uqinë të kërkojë informacion dhe ndihmë nga ndërmarrjet që kanë pak zgjedhje përveç se të bien dakord, dhe Pekini po i nstalon gjithnjë e më shumë q elizat e Partisë Komuniste Kineze brenda firmave gjoja private. Këto aktivitete janë shumë larg veprimit të SHBA dhe pretendimi se Kina thjesht po k opjon praktikat amerikane përfaqëson një kuptim të vj etëruar të aftësive dhe qëllimeve të Kinës, e cila përfundimisht do të rezultojë në një politikë joefektive.
Kania dhe Laskai arritën në përfundimin se politikëbërësit amerikanë duhet të marrin një qasje shumë të synuar për të trajtuar bashkimin u shtarak-civil që “llogarit për nd ërlikimet e bashkëpunimit ndërkombëtar dhe konk urrencës në shkencë, teknologji dhe inovacion”. Kjo është një këshillë e shëndoshë pasi përdorimi i shkrirjes u shtarake-civile në mënyra të gjera ose gjenerike ka potencialin për të krijuar rezultate jop roduktive dhe të dë mshme. Studentët, studiuesit, sipërmarrësit dhe më shumë kinezë kanë dhënë kontribute të konsiderueshme në ekonominë dhe shoqërinë e SHBA dhe duhet të lejohen të vazhdojnë ta bëjnë këtë. Por është gjithashtu këshillë që qeveria amerikane ka ndjekur gjerësisht deri më tani me një qasje të synuar, të nuancuar dhe të bazuar në prova. Kuptimi i kësaj teme po rritet dhe po përmirësohet në të gjithë qeverinë e SHBA. Për më tepër, bashkimi u shtarak-civil është një s hënjestër lëvizëse, që do të thotë se ata brenda dhe jashtë qeverisë duhet të vazhdojnë të arsimojnë veten mbi dinamikën dhe evolucionin e strategjisë që ndryshon. Duke vepruar kështu do të lejojë politikëbërësit amerikanë të mbajnë një kuptim më të mirë të qëllimeve dhe rezultateve të tyre të dëshiruara në përdorimin e shkrirjes u shtarake-civile si një mjet politikash./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
