Pse Shtetet e Bashkuara po përpiqen ende të kuptojnë se çfarë të bëjnë në lidhje me r egjimin e Assadit?
Nga Steven A. Cook/ Disa ditë pas njoftimit në tetor 2019 të Presidentit të atëhershëm të SHBA-ve Donald Trump se po tërhiqte forcat e SHBA nga Siria, unë isha duke pritur për një tren herët në mëngjes për në Nju Jork. Ndërsa po kaloja pranë portës, bëra sikur po k ontrolloja Twitter ndërsa dëgjoja një bisedë midis dy oficerëve të policisë të Amtrakut. Ata nuk po diskutonin rreth k rimit në Union Station ose thashethemet e fundit brenda departamentit të tyre, por për politikën e jashtme të SHBA. Ata mbështetën lëvizjen e Presidentit në Siri, duke rënë dakord me njëri-tjetrin se k onflikti shumë mijëra kilometra larg nuk kishte asnjë lidhje me ta dhe Shtetet e Bashkuara. Sillni trupat në shtëpi; mbaroni l uftërat e përjetshme. Ai moment përforcoi për mua diçka që kisha në kokë dhe mërmërisja për pjesën më të mirë të shtatë viteve të mëparshme: d ështimi i plotë i komunitetit të politikës së jashtme për të vlerësuar saktë se çfarë po ndodhte në Siri, për të kuptuar sesi ndikonte në interesat e SHBA (ose jo), dhe për të rekomanduar rrugën përpara. Trump – megjithë presidencën e tij të n everitshme – me sa duket kishte bërë një pyetje të mirë në lidhje me Sirinë që ishte gjithashtu e rëndësishme për Lindjen e Mesme në përgjithësi: “Pse po bëjmë atë që po bëjmë?”. Duket se ai nuk mori një përgjigje mjaft të mirë dhe kështu njoftoi tërheqjen (e cila përfundoi të ishte më shumë një rivendosje).
Tani, përkundër v ajtimeve të r ënda të sirianëve në 10 vjetorin e z hytjes së vendit të tyre në err ësirë, debati – megjithëse jo aq i fortë sa një dekadë më parë – rreth asaj që Shtetet e Bashkuara duhet të bëjnë në lidhje me një k onflikt që ka v rarë kaq shumë, gj ymtuar edhe më shumë, d ëbuar gjysmën e popullsisë nga shtëpia dhe që d estabilizoi dy rajone të botës, mbetet më pa përfundim si kurrë më parë. A duhet që administrata e Biden të pajtohet me Presidentin e Sirisë Bashar al-Assad? A duhet shpresuar që bota të kthehet në një mënyrë që të arrihet një hapje diplomatike? A duhet të besojmë se k riza ekonomike që ka mbështjellë Libanin – një varkë shpëtimi siriane – do të minojë mbështetjen për r egjimin? Pothuajse askush nuk dëshiron të bëjë më shumë me Sirinë, duke i lënë politikëbërësit pa zgjedhje të mira dhe pa përgjigje të dukshme, transmeton lexo.com.al.
Ndoshta kjo ndodh për shkak se, për të paktën gjatë 3,650 ditëve të fundit në debatin publik, nuk ka pasur një analizë të asaj që është në të vërtetë në lojë për Shtetet e Bashkuara në Siri. Që nga fundi i L uftës së Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara ndoqën politika në Lindjen e Mesme që synonin tre qëllime kryesore: garantimin e rrjedhës së lirë të burimeve të energjisë nga rajoni, ndihmën për të siguruar sigurinë e Izraelit dhe mbajtjen e fuqisë së SHBA në Lindjen e Mesme në mënyrë që asnjë shtet ose koalicion i shteteve të mos ketë mundësinë për t’i s fiduar ato interesa. Këtyre, analistët shpesh i shtojnë parandalimin e përhapjes së a rmëve të s hkatërrimit në masë dhe antit errorizmin. Duke supozuar se këto mbeten bazat e politikës amerikane, çfarë u thonë këto analistëve dhe politikëbërësve për mënyrën se si Uashingtoni duhet t’i qaset Sirisë? Që qasja aktuale kryesisht e paqartë ndaj k onfliktit të Sirisë mund të jetë s hqetësuese moralisht, por e qëndrueshme strategjikisht? Kjo është shpesh lidhja e p akëndshme e politikës së jashtme të SHBA – është b arra e të mos qenit kurrë në gjendje të pajtosh vlerat dhe interesat.
Kur doli që Trump nuk po tërhiqte saktësisht forcat amerikane nga Siria, ai deklaroi se ata do të qëndronin “për naftën”. Ky ishte një gjëegjëzë për mendjen. Siria nuk ka qenë kurrë një eksportuese e madhe e naftës, megjithëse rezervat që ajo ka janë përdorur në dekadën e fundit nga r egjimi i Assad, k ontrabandistët turq dhe Shteti Islamik për të fituar para. Mohimi i të treve atyre të kësaj mundësie kishte kuptim. Megjithatë, deklarimi se amerikanët do të mbeteshin në rr ezik për naftën mund të ketë qenë një mënyrë e përshtatshme për faktin e vështirë që ndërsa Presidenti kishte dëshmuar më parë h umbjen e Shtetit Islamik, Forcat Demokratike Siriane – kryesisht Njësitë Kurde të Mbrojtjes së Popullit (YPG ) – po lu ftonim akoma pasuesit e Abu Bakr al-Bagdadit me ndihmën e u shtarëve amerikanë. E gjithë kjo do të thotë se nuk ka asgjë në lidhje me atë që ka ndodhur në Siri gjatë dekadës së fundit që k ërcënon rrjedhën e lirë të burimeve të energjisë nga rajoni, transmeton lexo.com.al.
Kur bëhet fjalë për Izraelin, kishte një kohë kur analistët besonin se Siria ishte një k ërcënim i mundshëm për sigurinë e vendit. Performanca e d obët e forcave të a rmatosura siriane gjatë dekadës së fundit e ka larguar këtë s hqetësim. K ërcënimi i vërtetë – të paktën nga perspektiva e Izraelit – është Irani, i cili duket se dëshiron të qëndrojë në Siri për një kohë të gjatë, duke u dhënë kështu iranianëve një aftësi për të furnizuar Hezbollahun më lehtë dhe për të k ërcënuar Izraelin më drejtpërdrejt. Izraelitët e r efuzojnë këtë dhe kanë kryer një fushatë ajrore kundër iranianëve dhe përfaqësuesve të tyre si në Siri dhe Irak. Teherani ka provuar se nuk është në gjendje të përgjigjet në mënyrë efektive, duke lënë dikë të konkludojë se izraelitët janë të aftë të kujdesen për veten e tyre në k onfliktin sirian.
Sa i përket mirëmbajtjes së energjisë amerikane, Siria është një lavazh. Sigurisht, udhëheqësit në rajon ishin të impresionuar me gatishmërinë e Presidentit rus Vladimir Putin për të n dërhyrë dhe për të shpëtuar një aleat nga d isfata e afërt, në kontrast me atë që ata e perceptuan të jetë p aturpësia e SHBA kur ishte fjala për ish-Presidentin egjiptian Hosni Mubarak. Kjo u ka dhënë rusëve një nxitje në kurriz të SHBA, por tani ata janë të ngecur me Assad dhe një k onflikt që nuk duket se do të ketë një fund të dukshëm. Më e rëndësishmja, nuk ka asgjë në lidhje me k onfliktin në Siri që ka k ompromentuar fuqinë e SHBA dhe aftësinë e saj për të mbrojtur interesat e saj, transmeton lexo.com.al.
Sa i përket mospërhapjes së a rmëve, izraelitët mbajtën detyrën e rëndë në 2007 kur s hkatërruan një impiant b ërthamor sirian s ekret – për të gjithë përveç atyre. Megjithatë, mbetet p roblemi i a rmëve k imike të Sirisë. Siria supozohej se do të hiqte dorë nga ato në një marrëveshje që Putini ndërmjetësoi në 2013, por Assad nuk ka qenë plotësisht bashkëpunues. Kjo është një çështje që nuk merr më shumë vëmendje sepse agjentët k imikë që supozohej të hiqte dorë nga Assad kanë qenë dhe do të përdoren më shumë kundër sirianëve se kushdo tjetër. Trump iu përgjigj një s ulmi k imik të r egjimit ndaj civilëve jo shumë kohë pasi u përurua në detyrë. Sidoqoftë, nuk bëri ndonjë ndryshim në trajektoren e k onfliktit.
Në fund, mund të ngrihet një rast që Shtetet e Bashkuara të vazhdojnë të ndjekin një mision kundër-ek stremizmit në Siri. Vendi u bë një v orbull e m ilicive k onkurruese, përfshirë e kstremistët. Disa prej tyre mund të zvogëlohen, por megjithatë ato mbeten. Kështu, Shtetet e Bashkuara mbajnë marrëdhëniet e tyre me YPG pavarësisht k undërshtimin e aleatit të NATO-s Turqisë, e cila këmbëngul se grupi vështirë se dallohet nga Partia e Punëtorëve të Kurdistanit – një organizatë t erroriste që ka zhvilluar l uftë kundër turqve dhe interesave turke. E tillë është natyra e k onfliktit në Siri. Me gjithë z emërimin e tyre ndaj Shteteve të Bashkuara, zyrtarët turq koordinohet me filialet e al Kaedës për të përparuar axhendën e tyre anti-kurde. Duke pasur parasysh natyrën e k onfliktit sirian dhe numrin e madh të e kstremistëve të tërhequr nga k onflikti, është e arsyeshme që politikëbërësit të qëndrojnë vigjilentë rreth k ërcënimit atje, transmeton lexo.com.al.
Për Presidentin e SHBA Joe Biden, t ragjedia e Sirisë është e k omplikuar nga angazhimi i tij publik për të vendosur vlerat në ballë të politikës së tij të jashtme. Nëse ai ka kërkuar ta n dëshkojë princin e kurorës saudite, dhe dëshiron ta bëjë të ditur se të drejtat e njeriut do të jenë thelbësore në marrëdhëniet SHBA-Egjipt dhe të i njorojë Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan për k rimet e tij, ku i çon kjo Shtetet e Bashkuara në Siri? Përgjigja ka të ngjarë të jetë askund edhe nëse administrata e Biden mbetet e përqendruar në vlera. Kjo sepse për të gjitha m izoritë që r egjimi ka kryer mbi popullin sirian, Biden ka të ngjarë të dalë në të njëjtin përfundim si dy oficerët e policisë që kam dëgjuar më parë: Nuk ekzistojnë më shumë interesa në lojë për Shtetet e Bashkuara që të bëjnë shumë më tepër sesa të s anksionojnë, të g odasin te rroristët dhe të p rotestojnë për s hkeljet e shumta të Assadit kundër njerëzve të tjerë me shpresën se diçka do të ndryshojë dhe që do i japi fund m akthit të Sirisë. Rasti i qartë për mosveprim në Siri tejkalon çështjen e qartë për veprim. Kjo natyrisht është moralisht e dyshimtë, por kjo është t ragjedia e Sirisë që Shtetet e Bashkuara duhet ta pranojnë më në fund./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
