Nga Jack Detsch, Amy Mackinnon/ Thellimi i bashkëpunimit u shtarak dhe diplomatik midis Rusisë dhe Kinës është s hqetësues për planifikuesit e mbrojtjes amerikane, të cilët kanë f rikë se dy frenemies që ndajnë teknologjinë u shtarake dhe shumë qëllime të politikës së jashtme do të komplikojnë planin e administratës Biden për të rivendosur udhëheqjen e SHBA. Kina po monitoron me kujdes ndërtimin u shtarak të Rusisë pranë kufirit me Ukrainën, i cili sipas Departamentit të Mbrojtjes të SHBA është më i madh se vendosja e vitit 2014, me një sy ndaj fushatës së saj të pr esionit ndaj Tajvanit dhe në Detin e Kinës Jugore. Javën e kaluar, Kina dërgoi një numër rekord b ombarduesish dhe avionësh l uftarakë në zonën e mbrojtjes ajrore të Tajvanit në një shfaqje të d ominimit; zyrtarët e lartë u shtarakë amerikanë paralajmërojnë se Pekini mund të përpiqet të o kupojë ishullin me forcë në gjashtë vitet e ardhshme. Zyrtari i lartë i mbrojtjes, duke folur në kushte anonimiteti, tha se “Kuptimi ynë është që [Kina] po i kushton shumë vëmendje asaj që po ndodh siç bënë fillimisht me gjërat në Ukrainë. Unë mendoj se është e drejtë të thuash se ata po shikojnë nga afër për të përcaktuar se si ata mund të përdorin mësimet e marra mbi interesat e tyre kombëtare”.
Deri më tani Nuk ka asnjë provë për të sugjeruar që Pekini dhe Moska po koordinojnë në të vërtetë fushatat e tyre paralele të p resionit, sipas 11 zyrtarëve dhe ekspertëve aktualë dhe të mëparshëm që folën për Foreign Policy. Por ndërtimet po shtrijnë vëmendjen e Presidentit të SHBA Joe Biden në një kohë veçanërisht të keqe. Ndërsa Pentagoni është ndarë me konceptin e epokës së 1990 të planifikimit për dy l uftëra të mëdha në të njëjtën kohë, ekrani i ndarë i avionëve l uftarakë kinezë mbi Tajvanin dhe trupave ruse që grumbullohen pranë Ukrainës po u jep planifikuesve strategjikë të Pentagonit një pamje veçanërisht të pakëndshme të asaj që e ardhmja mund të mbajë. Elbridge Colby, një ish-ndihmës sekretar i mbrojtjes gjatë administratës Trump tha se “Po përballemi me një l uftë me dy fronte, ku ne nuk kemi një u shtri me dy fronte. Nëse NATO pret që forcat e SHBA-së ta shpëtojnë atë njëkohësisht me një l uftë mbi Tajvanin, ne nuk mund t’i bëjmë të dyja. Ne nuk kemi asetet. Kjo mund të na krijojë p robleme të mëdha”. Administrata e Biden është e zënë duke u përpjekur të bëjë mirë në boshtin e Azisë duke vendosur më shumë pasuri u shtarake në Paqësorin Perëndimor, por ajo po përpiqet ende të kuptojë se si të menaxhojë boshtin në rritje të Pekinit me Moskën, i cili përshkruhet në një vlerësim të inteligjencës amerikane së 2019 si më i rreshtuar se në çdo pikë në 60 vitet e fundit. Presidenti kinez Xi Jinping e përshkroi dikur Presidentin rus Vladimir Putin si “shokun dhe kolegun e tij më të mirë”, transmeton lexo.com.al.
Grumbullimi i fundit u shtarak i Rusisë pranë kufirit të Ukrainës ka shërbyer gjithashtu si një kujtesë se megjithëse Kina mund të jetë përparësia strategjike për vitet që vijnë, Moska ka ende kapacitetin për të bërë kërdi në Evropë. Michael McFaul, i cili shërbeu si Ambasador i SHBA në Rusi nën ish Presidentin e SHBA Barak Obama, tha se “Unë dua boshtin në Azi, por nuk dua që ai të vijë në kurriz të përqendrimit në k ërcënimin e Putinit sot”. Për vite, Kina dhe Rusia janë përfshirë në një aleancë taktike në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, duke u bashkuar për të kundërshtuar ndikimin e Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj evropianë – Britania dhe Franca – të cilët kanë ndjekur s anksionet ekonomike dhe ndërhyrjen u shtarake. Ky bashkëpunim është rritur vetëm në vitet e fundit, përfshirë votat në lidhje me Sirinë. Jashtë selisë së OKB, Rusia dhe Kina kanë intensifikuar marrëdhëniet e tyre dikur të ftohta në vitet e fundit, duke dyfishuar tregtinë dypalëshe në fusha kryesore si energjia dhe a rmët. Të dy janë të interesuar të anashkalojnë rendin financiar të diktuar nga SHBA që ndihmon në m inimin e dominimit global të Uashingtonit. Ata janë bashkuar gjithashtu rreth skepticizmit të tyre të thellë në lidhje me përpjekjet e SHBA për të promovuar demokracinë dhe të drejtat e njeriut. Andrea Kendall-Taylor, drejtor i Programit të Sigurisë Transatlantike në Qendrën për një Siguri të Re Amerikane tha se “Ne duhet të fillojmë të mendojmë se si ato do të gjenerojnë gjithashtu sinergji në mënyra që amplifikojnë s fidën që paraqesin të dy vendet”.
Për dekada pas ndarjes sino-sovjetike në 1961, marrëdhënia midis dy fuqive kryesore u karakterizua nga m osbesimi i thellë. Por gjërat filluan të shkriheshin pas përfundimit të Luftës së Ftohtë dhe kaluan me të vërtetë në mbingarkesë pasi Rusia p ushtoi dhe a neksoi Krimesë në 2014, duke provokuar një ortek të s anksioneve perëndimore. Kjo e shtyu Rusinë të gjente partnerë të rinj ekonomikë dhe politikë në Lindje, duke filluar pothuajse menjëherë me një marrëveshje 30-vjeçare dhe 400 miliard dollarë për një tubacion të gazit natyror që lidh gazin rus me kërkesën kineze për energji; që atëherë, varësia kineze nga nafta ruse është rritur gjithashtu. Në këmbim, Pekini ofron financim dhe komponentë të teknologjisë së lartë që Moska nuk mund t’i përdorë më në Perëndim. Megjithëse industria e mbrojtjes së Kinës po zhvillohet me shpejtësi, pothuajse 80 për qind e importeve të saj të a rmëve vijnë ende nga Rusia, duke përfshirë sistemin e saj të mbrojtjes raketore S-400 dhe avionët lu ftarakë Sukhoi Su-35. Luftëtarët J-11 dhe J-15 të Kinës janë bazuar në modelet ruse, si dhe disa prej r aketave të saj tokë-ajër. Është një rrugë me dy kalime: Rusia është mbështetur gjithashtu tek Kina për përbërës elektronikë dhe motorë detarë me naftë përballë s anksioneve perëndimore, sipas një raporti të fundit nga Qendra për një Siguri të Re Amerikane. Think tank-u arriti në përfundimin se r aketat dhe teknologjia l uftarake ruse i japin Kinës “aftësi më të mira strategjike të mbrojtjes ajrore dhe aftësi të përmirësuar për të kundërshtuar epërsinë e SHBA”, veçanërisht në Tajvan ose Detin e Kinës Jugore, transmeton lexo.com.al.
Admirali në pension James Stavridis, i cili shërbeu si Supreme Allied Commander Europe i NATO-s nga 2009 deri në 2013 theksoi se “Sipas fjalëve të atij filmi të vjetër Jerry Maguire, ata e plotësojnë njëri-tjetrin”. Edhe lidhjet u shtarake po afrohen. Mijëra trupa të Ushtrisë Çlirimtare të Popullit Kinez morën pjesë në stërvitjen “Vostok” të Rusisë në 2018, hera e parë që forca nga jashtë ish-Bashkimit Sovjetik kishin marrë pjesë. Vitin tjetër, Putini zbuloi se Rusia po ndihmonte Kinën për të zhvilluar një sistem paralajmërimi të hershëm s ulmesh me r aketa. Rusia dhe Kina, së bashku me Iranin, zhvilluan stërvitje të mëdha detare në Oqeanin Indian në 2019, dhe të dy kombet zhvilluan ushtrime së bashku në Detin e Kinës Lindore, ku Kina ka mosmarrëveshje territoriale me Japoninë. Megjithëse të dy vendet nuk kanë hyrë në ndonjë marrëveshje zyrtare të mbrojtjes, marrëdhënia është në të vërtetë një “quasi-alliance or entente“, tha Artyom Lukin, një profesor i asociuar dhe specialist i Kinës në Azi-Paqësor në Far Eastern Federal University në Vladivostok, Rusi. Megjithatë marrëdhënia shpesh karakterizohet si një martesë lehtësie. Alexander Gabuev, kryetari i Rusisë në Carnegie Moscow Center’s Asia-Pacific program tha se “Është një partneritet i llogaritur mirë, pragmatik. Nuk ka dashuri. Unë nuk mendoj se dikush është nën ndonjë iluzion qoftë në Zhongnanhai [selia e Partisë Komuniste Kineze] ose në Kremlin”.
Edhe lidhjet e përforcuar se fundmi të mbrojtjes mund të mos zgjasin shumë: Një rishikim i mbrojtjes ruse nga viti 2014 arriti në përfundimin se Pekini ishte pak më shumë se një dekadë larg shkëputjes nga teknologjia u shtarake ruse. Gabuev deklaroi se “Pra, ne kemi një dritare të shkurtër mundësish në tregun kinez ku mund të shesim sa më shumë që të mundemi tani sepse ata kanë nevojë për këtë pajisje për të qenë më këmbëngulës në Detin e Kinës Jugore ose të shtynë prapa kundër SHBA”. Me Moskën tani padyshim si partneri i vogël në marrëdhënie, një pozicion që Putini nuk ka gjasa të qëndrojë shumë gjatë, zyrtarët amerikanë kanë vënë në dyshim thellësinë dhe qëndrueshmërinë e marrëdhënies, tha Kendall-Taylor, i cili shërbeu për pak kohë si drejtor i lartë për Rusinë dhe Azinë Qendrore në Këshillin e Sigurisë Kombëtare të Biden. Zyrtari i lartë i mbrojtjes tha se “Vëllai i madh e rr ahu vëllain e vogël figurativisht ndërsa ata po rriteshin, por vëllai i vogël u bë më i madh dhe më i fortë. Dhe tani, vëllai i madh është disi i fri kësuar se çfarë do të mbajë e ardhmja tani që ai është partneri i vogël në marrëdhënie”. Gjatë administratës së ish-presidentit amerikan Richard Nixon, Uashingtoni luajti famshëm Kinën kundër Rusisë. Megjithëse hapja nuk është padyshim e njëjtë duke pasur parasysh shkallën e afrimit në vitet e fundit, zyrtarët amerikanë vazhdojnë të përpiqen, transmeton lexo.com.al.
Për shembull, në një samit në tetor 2020 midis Këshilltarit të atëhershëm të Sigurisë Kombëtare Robert O’Brien dhe homologut të tij rus, Nikolai Patrushev, përshkruar në Foreign Policy nga një ish-zyrtar i lartë i administratës Trump, zëvendësi i O’Brien, Matthew Pottinger, paralajmëroi delegatin rus në lidhje me një partneritet me Kinën. Pottinger thuhet se vuri në dukje mosmarrëveshjet e shumta historike të territoreve midis të dyve, përfshirë në Siberi, ku numri i folësve të Mandarinës është rritur. Pottinger nuk pranoi të komentonte mbi këtë histori përmes një zëdhënësi. Shtetet e Bashkuara ngritën gjithashtu avantazhin e popullsisë së Kinës si një shenjë e dobësisë në rritje të Rusisë në bisedimet bilaterale, thanë dy ish-zyrtarë të lartë të administratës Trump. Uashingtoni ka ngritur gjithashtu a larmin e Rusisë në lidhje me arsenalin b ërthamor në rritje të Kinës dhe lëshimet e saj të shpeshta të r aketave, duke deklasifikuar dosje të inteligjencës për rezervat e Pekinit për të informuar zyrtarët rusë mbi k ërcënimin gjatë bisedimeve të kontrollit të ar mëve vitin e kaluar. Në një rast, zyrtarët rusë pranuan tek homologët e tyre amerikanë se ata bazojnë madhësinë e një pjese të forcës së tyre b ërthamore në arsenalin e Kinës, tha një ish zyrtar i lartë i administratës Trump, pasi zhvillimi nga Kina i kokave të shumta të pavarura dhe sistemeve të lëvizshme të mbijetueshme i ka vendosur zyrtarët e SHBA në skaj. Zyrtarët e mbrojtjes amerikane vlerësojnë se forcat lindore të Rusisë janë në mes të një programi të madh modernizimi shumëvjeçar, duke përfshirë gjithçka, nga r aketa anti-anije me rreze të gjatë dhe aeroplanë l uftarakë në nëndetëse gjuetare-vr asëse – të gjitha afër kufirit të saj me Kinën.
Por, në përputhje me trekëndëshin, Shtetet e Bashkuara kanë theksuar gjithashtu k ërcënimet ruse në bisedimet me Kinën. Dy ish-zyrtarë amerikanë thanë se administrata Trump përdori tërheqjen e saj të vitit 2019 nga Traktati i Forcave B ërthamore me Distancë të Mesme të epokës së L uftës së Ftohtë pas rasteve të Rusisë që m ashtroi marrëveshjen për të bërë pr esion ndaj kinezëve, të cilët kishin f rikë se r aketat amerikane me rreze më të gjatë shfaqeshin në Azi. “Kur këto r aketa me rreze të ndërmjetme të shfaqen në Paqësor, mos na fajësoni neve, fajësoni Putinin”, tha një ish zyrtar i lartë i administratës Trump për mesazhin e SHBA për Pekinin. P roblemi është se nuk ka një zgjidhje për të penguar një fuqi në rritje me një ekonomi të fortë, një marinë të fuqishme dhe një ish-fuqi të madhe të z emëruar që mbështetet në l uftë hibride dhe shtrëngim ekonomik, si dhe mburrje us htarake për të frikësuar fqinjët e saj. “Ne po shohim situatën se si të parandalojmë të dy njëkohësisht; megjithatë, individualisht, ajo që funksionon me njërën mund të mos funksionojë me tjetrën”, tha një zyrtar tjetër i mbrojtjes i SHBA, duke folur në kushte anonimiteti. Edhe pse pa asnjë lloj aleance zyrtare, bashkëpunimi i heshtur midis Kinës dhe Rusisë dhe t ensioni në rritje si për Ukrainën ashtu edhe për Tajvanin po e vë administratën e Biden në një gjendje të lidhur. Jim Townsend, i cili shërbeu si zëvendës ndihmës sekretar i mbrojtjes për politikën evropiane dhe të NATO-s tha se “Tani po shikoni dy teatro me dy kundërshtarë. Kjo është diçka që i bën planifikuesit të zgjohen dhe të djersiten në mes të natës”./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
