Nga Nicholas Kristof/ Nëse ju kundërshtoni krimet e luftës vetëm nga armiqtë tuaj, nuk është e qartë që ju kundërshtoni në të vërtetë krimet e luftës. Ky është një mendim që ia vlen të luftohet pasi shumë ekspertë sugjerojnë që të dy Hamas dhe Izraeli janë duke u përfshirë në krime lufte në konfliktin aktual të Gazës. Për të njëjtën arsye që ne qortojmë raketat e Hamasit ndaj Izraelit, a nuk duhet të kërkojmë gjithashtu që Kryeministri Benjamin Netanyahu i Izraelit të pranojë një armëpushim dhe të ndalojë bombardimet që vrasin një numër më të madh të të pafajshmëve?
Shtetet e Bashkuara ishin vendi i parë që njohu Izraelin me themelimin e tij në 1948 dhe një nga gjërat e pakta për të cilat Demokratët dhe Republikanët kanë rënë dakord kryesisht gjatë dekadave është mbështetja e palëkundur për Izraelin. Presidenti Barack Obama shkroi menjëherë pas marrjes së detyrës se “Lidhjet e thella të miqësisë midis SHBA dhe Izraelit mbeten aq të forta dhe të palëkundura si kurrë më parë”, transmeton lexo.com.al.
Megjithatë sot, veçanërisht brenda Partisë Demokratike, ato lidhje janë duke u lëkundur ndërsa Netanyahu i reziston një armëpushimi në Gaza. Ai na lë të pyesim: Pse dollarët tanë të taksave duhet të subvencionojnë një shi shkatërrimi që ka vrarë shumë fëmijë, dëmtuar 17 spitale dhe klinika dhe ka detyruar 72,000 njerëz të largohen nga shtëpitë e tyre? Presidenti Biden ka bllokuar Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara që të bëjë thirrje për një armëpushim. Ai beson me sa duket se mund të arrijë më shumë me diplomaci private sesa me qortime publike. Biden tha në 2010 se “Përparimi mund të ndodh në Lindjen e Mesme kur të gjithë të dinë se thjesht nuk ka hapësirë midis Shteteve të Bashkuara dhe Izraelit”.
Mjerisht, është e vështirë të dallosh këtë “përparim”. Netanyahu ka përdorur mbulesën amerikane për të zgjeruar vendbanimet dhe për të shkatërruar pothuajse çdo shpresë për një zgjidhje me dy shtete. Ai ka shkelur syrin nga ekstremizmi i brendshëm, në mënyrë që të paktën 100 grupe të reja WhatsApp-i në Izrael (me emra si “Vdekja për Arabët”) të inkurajojnë dhunën ndaj Palestinës. Dhe tani ai po bombardon Gazën dhe po ndez luftimet në rrugë që Presidenti i Izraelit Reuven Rivlin i ka quajtur një “luftë civile”, transmeton lexo.com.al.
Çfarë përparimi! Disa të rinj amerikanë shohin ngritjen e këtij Izraeli skifter dhe më ekstremist dhe perceptojnë jo një demokraci të shkëputur, por një fuqi ushtarake shtypëse. Ajo që i godet më shumë nuk janë vlerat demokratike aq sa ato që Human Rights Watch i quan “krime të aparteidit”. Netanyahu minoi gjithashtu mbështetjen dypartiake amerikane për Izraelin duke nënçmuar demokratët si Obama dhe duke e radhitur veten me Donald Trump dhe krahun e djathtë të Amerikës. Shumë prej nesh e admirojnë shumë Izraelin.
Në shtëpi ka një demokraci të fuqishme që u jep më shumë të drejta qytetarëve arabë sesa fqinjët e saj: Falë zotit Izraeli i trajton qytetarët e saj arabë më mirë sesa bën Egjipti, Siria ose Arabia Saudite qytetarët e tyre arabë. Megjithatë, ekziston edhe Izraeli tjetër që diskriminon sistematikisht palestinezët në territoret e okupuara dhe duket se mendon se mund t’i kontrollojë në mënyrë të pacaktuar dhe t’u rrëmbejnë tokën dhe ujin pa u dhënë atyre të drejtë vote, transmeton lexo.com.al.
Mbrojtësit e politikës së Izraelit në Gaza vërejnë se Izraeli nganjëherë paralajmëron njerëzit para se të shkatërrojë ndërtesat e tyre, se Izraeli, në kontrast me Hamasin, nuk po përpiqet të vrasë sa më shumë civilë të jetë e mundur dhe se Hamasi shpesh lokalizon vendet ushtarake në zonat civile në mënyra që dëmi kolateral të jetë më i ngjarë. Të gjitha të vërteta. Por Amerika duhet të aspirojë të ketë aleatë me një standard më të lartë moral se “më të mirë se Hamasi”. Është gjithashtu shqetësuese që ndërsa shkatërrimi i Gazës ndihmon Netanyahu politikisht, nuk duket se ka ndonjë qëllim strategjik. Në të vërtetë, padyshim që ndihmon Hamasin. Aluf Benn, redaktori i gazetës izraelite Haaretz, shkroi se “Ky është operacioni më i dështuar dhe i pakuptimtë i Izraelit në Gaza ndonjëherë”.
Pra bravo për senatorët Bernie Sanders dhe Jon Ossoff për shfaqjen e lidershipit në Kongres duke qëndruar përballë Netanyahut. Është për t’u theksuar që të dy ata janë hebrenj, sepse sot mbështetësit më të fortë të politikave të vijës së ashpër të Netanyahut nuk janë hebrenjtë amerikanë, por të krishterë ungjillorë të bardhë. Një studim i Pew vitin e kaluar zbuloi se më pak se një e treta e hebrenjve të rinj në Shtetet e Bashkuara e vlerësuan Netanyahu si të mirë ose të shkëlqyeshëm, dhe thuajse një e katërta kundërshtuan me forcë lëvizjen B.D.S. për të bojkotuar Izraelin, transmeton lexo.com.al.
Në një shkrim të fundit, pyeta nëse dhënia e 3.8 miliardë dollarëve në vit ndihmë ushtarake për një vend të pasur si Izraeli është përdorimi më i mirë i këtyre parave, në vend të, të themi, të vaksinimit të njerëzve në vendet e varfra kundër Covid-19. Unë mora një lumë kritikash. Kishte disa që bënin kundërsulme legjitime. Por ajo që më bëri përshtypje ishte se sa njerëz thjesht ranë dakord me mua në një mënyrë që nuk do të kishte qenë kurrë e vërtetë një dekadë më parë. Një gjë e fundit: Sugjerimi që Shtetet e Bashkuara të kushtëzojnë ndihmën për Izraelin provokon në mënyrë të pashmangshme akuza të antisemitizmit, kështu që le të sqarohemi.
Anti-semitizmi është një shqetësim i mirëfilltë dhe pa dyshim mban kërcënime për Izraelin. Por e nënçmon luftën autentike kundër antisemitizmit duke hedhur akuza të tilla të kota. Ashtu si antisemitët nuk duhet ta përdorin këtë konflikt për të nxitur urrejtjen, mbështetësit e Izraelit nuk duhet të përdorin antisemitizmin si një kuti për të fshehur veprimet nga kritikat e ndershme. Nuk është islamofobi të denoncosh programin bërthamor të Iranit. Nuk është antikristiane të qortosh Presidentin Donald Trump për tolerimin e nacionalizmit të bardhë. Dhe nuk është antisemitike të kritikosh Izraelin për krime të mundshme të luftës./NYT/Lexo.com.al/e.c.
