Armëpushimi midis militantëve të Hamasit në Gaza dhe Izraelit nuk erdhi aspak shpejt. Izraelitët nuk duhet të jetojnë në frikën e raketave që bien, të cilat vranë një duzinë njerëzish që jetonin në Izrael që kur filluan luftimet 11 ditë më parë. As njerëzit në Gaza nuk duhet të jetojnë me frikën se mund të bëhen dëm kolateral nga bombat izraelite. Sulmet ajrore dhe artileria izraelite vranë të paktën 230 palestinezë, përfshirë militantë dhe shumë civilë. Izraeli ka të drejtë – madje edhe një përgjegjësi – të ndalojë sulmet me raketa në burimin e tyre. Më shumë se 4,000 u qëlluan në drejtim të Izraelit nga Gaza brenda 10 ditësh, megjithëse shumica u shkatërruan nga sistemi anti-raketor i Kupolës së Hekurt. Por luftimet patën një dëm të papërballueshëm për civilët, shumica dërrmuese e tyre palestinezë. Më shumë se 60 fëmijë u vranë në Gaza, dhjetëra mijëra njerëz u zhvendosën dhe qindra ndërtesa u shkatërruan ose u dëmtuan rëndë.
Problemet më të vështira me të cilat përballen Izraeli dhe Palestinezët nuk mund të largohen me bombardime. Kur pluhuri të zhduket, mjerimi dhe inati do të mbesin, duke vendosur në lëvizje raundin tjetër të luftimeve. Nuk është në interes të Izraelit, Shteteve të Bashkuara ose pjesës tjetër të botës për ta bërë jetën të pa jetueshme në Gaza ose për të parë një brez tjetër të fëmijëve të rritet duke mos njohur asnjë qeveri përveç Hamasit, pa ekonomi por bllokadë dhe pa siguri për të ardhmen përveç bombardimeve periodike. Ndërsa përfundon ky raund i luftimeve, dy milion njerëz mbeten të bllokuar në 141 milje katrore të Gazës, pa shpëtim nga shkatërrimi dhe bllokada ekonomike. Aktualisht, në komunitetet në Izrael ka trazira civile dhe dhunë sektare që asnjë Kupolë e Hekurt ose mur ndarës nuk mund t’i ndal. Në të gjithë rajonin, qindra mijëra palestinezë bënë një grevë të përgjithshme, demonstrata më e madhe paqësore e unitetit në shumë vite, transmeton lexo.com.al.
Zgjidhjet politike janë zgjidhjet e vetme pa gjak. Por politika është e thyer. Benjamin Netanyahu, i cili ka qenë kryeministër më shumë se çdo izraelit tjetër, nuk ka qenë në gjendje që përmes disa zgjedhjeve të mbledhë një shumicë të qëndrueshme në Parlament. Mahmoud Abbas, presidenti 80 vjeçar dhe gjithnjë e më jopopullor i Autoritetit Palestinez, anuloi kohët e fundit zgjedhjet e tij të para në 15 vjet, duke shkatërruar shpresat se një brez i ri i udhëheqësve mund të shfaqet. Administrata e Biden mund të falet për ardhjen në detyrë pa ndonjë plan madhor për zgjidhjen e një prej problemeve gjeopolitike më të vështira në botë. Çdo vit, “procesi i paqes” nuk ka dhënë asgjë përveç zgjerimit agresiv të vendbanimeve dhe zvogëlimit të zonave të tokës për një shtet të ardhshëm palestinez. Zgjerimi nuk ka sjellë siguri të qëndrueshme për Izraelin.
Ekziston një nevojë e tmerrshme për një mendim të ri nga administrata e Biden si për të zgjidhur momentin ashtu edhe për të adresuar thirrjet në rritje nga partia e tij për të rivlerësuar marrëdhëniet SHBA-Izrael. Ky presion vjen jo vetëm nga ligjvënësit e rinj në të majtë të presidentit, por edhe nga demokratët më të vjetër, më skifterë. Senatori Robert Menendez, kryetari i Komitetit të Marrëdhënieve me Jashtë, dha një deklaratë fundjavën e kaluar duke bërë thirrje për t’i dhënë fund armiqësive. Ai tha ndër të tjera se “Unë jam thellësisht i shqetësuar nga raportet e veprimeve ushtarake izraelite që rezultuan në vdekjen e civilëve të pafajshëm në Gaza, si dhe për shënjestrat izraelite kundër ndërtesave që strehojnë media ndërkombëtare”, transmeton lexo.com.al.
Presidenti Biden nuk duhet të vonojë në emërimin e një Ambasadori në Izrael dhe të përsërisë se mbështetja amerikane nuk përfshin mbështetjen për vendbanimet ose okupimin e pafund. Ekziston gjithashtu një nevojë urgjente që administrata e tij të rindërtojë lidhjet me popullin palestinez, të cilat u atrofizuan nën Presidentin Donald Trump. Në vitin 2018, administrata Trump mbylli zyrën e Organizatës Çlirimtare të Palestinës në Uashington dhe mbylli gjithashtu Konsullatën e SHBA në Jerusalem që kishte shërbyer si një de facto Ambasadë për palestinezët. Operacionet e konsullatës u morën përsipër nga Ambasada e SHBA, e cila sapo ishte zhvendosur në Jerusalem. Palestinezët bojkotuan zyrën e re. Si rezultat, zyrtarët amerikanë nuk kanë asnjë kontakt politik kuptimplotë dhe të qëndrueshëm me zyrtarët palestinezë për dy vjet.
Administrata e Biden duhet të caktojë një të dërguar për popullin palestinez, i ngarkuar me rivendosjen e marrëdhënieve me zyrtarët palestinezë dhe krijimin e lidhjeve me grupet e shoqërisë civile dhe gjeneratën e re të udhëheqësve të cilët janë përjashtuar nga pushteti me mungesën e zgjedhjeve. Portofoli duhet të përfshijë popullin palestinez, duke folur gjerësisht, përfshirë lidhjet e tyre jetike me vëllezërit në Izrael dhe në të gjithë Diasporën. Administrata e Biden duhet të marrë gjithashtu parasysh idetë e reja. Një qasje do të ishte që diplomatët amerikanë të ndërmarrin hapa të prekshëm për të “përmirësuar lirinë, prosperitetin dhe sigurinë e të gjithë njerëzve që jetojnë midis Detit Mesdhe dhe lumit Jordan” ndërsa përpiqen të ruajnë mundësinë e një shteti palestinez – një propozim i përshkruar në një raport nga Center for a New American Security, transmeton lexo.com.al.
Adoptimi i këtij modeli do të kërkonte që diplomatët amerikanë të flasin kundër kufizimeve në tregti dhe lirinë e lëvizjes për palestinezët dhe të mbështesin zvogëlimin e pabarazive në trajtimin e civilëve izraelitë dhe palestinezë. Sekretari i Shtetit Antony Blinken, duket se anon në këtë drejtim, duke shkruar në Twitter se “Izraelitët dhe Palestinezët meritojnë masa të barabarta të lirisë, dinjitetit, sigurisë dhe prosperitetit”, duke i bërë jehonë gjuhës në atë raport. Shumë palestinezë, si dhe progresistë në Shtetet e Bashkuara dhe Izrael, favorizojnë një model të dytë, i cili do ta zhvendoste politikën amerikane në rajon larg një përqendrimi gati ekskluziv në sigurimin e shtetësisë palestineze dhe mbi sigurinë e Izraelit në mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Një numër analistësh kanë hedhur këtë ide gjatë viteve, së fundmi në një raport nga Carnegie Endowment for International Peace dhe US/Middle East Project.
Në një skenar ideal, qasja e bazuar në të drejta, siç është përmendur shpesh, do të çonte në ruajtjen e të drejtave të izraelitëve hebre – për jetën, për sigurinë, për traditat e tyre fetare dhe për idenë e një atdheu hebre – dhe adresimin e të drejtave të palestinezëve për jetën, sigurinë, përfaqësimin politik, lirinë e lëvizjes, lirinë e punës dhe të shtetësisë në një vend që i vlerëson ata. Shumë të rinj palestinezë thonë se ëndrra e prindërve të tyre për një shtet të pavarur është shndërruar në një luftë për të drejtat civile brenda kufijve të tokës që Izraeli ka kontrolluar që nga viti 1967. Por ka disa që besojnë në zgjidhjen me dy shtete që ky bord editorial ka kohë që mbron dhe argumenton që qasja e bazuar në të drejtat është një strategji për ta bërë qeverinë e Izraelit të përballet me atë që do të nënkuptojë realisht një shtet, i cili mund t’i motivojë ata që të kthehen në tryezën e bisedimeve për të krijuar një shtet palestinez. Një armëpushim duhet të festohet. Por kur armët të ndalen, duhet të fillojë puna e vështirë e krijimit të një paqeje më të qëndrueshme. Nëse jo, është vetëm çështje kohe para se të humbasin përsëri më shumë jetë të pafajshme./NYT/Lexo.com.al/e.c.
