Nga David M. Herszenhorn/ Me Joe Biden që përgatitet për udhëtimin e tij të parë jashtë vendit si President, udhëheqësit evropianë po vërejnë një ndryshim në atmosferën transatlantike. A rroganca a rmiqësore dhe e keqe amerikane e Donald Trump është zhdukur, zëvendësuar nga a rroganca më e sjellshme dhe miqësore amerikane që ata kujtojnë – jo gjithmonë me dashuri – nga marrëdhëniet e tyre me Presidentët e mëparshëm të SHBA. Ndërsa përfunduan një samit në Bruksel të martën, krerët e shteteve dhe qeverive të BE thanë se kishin vepruar me shpejtësi për t’iu përgjigjur kapjes dhe uljes së detyruar të një avioni pasagjerësh nga Bjellorusia, dhe ata vunë në dukje se Biden i kishte bërë jehonë zemërimit të tyre, vlerësoi masat e BE-së dhe duket se do ndiqte shembullin e Evropës në përgatitjen e s anksioneve dhe masave të tjera n dëshkuese. Në të njëjtën kohë, disa udhëheqës vunë në dukje faktin se Shtëpia e Bardhë e Biden nuk u kishte dhënë atyre asnjë sinjal përpara njoftimit të hënën se ishte arritur një marrëveshje për të mbajtur një Samit me Presidentin rus Vladimir Putin në Gjenevë muajin tjetër.
Një diskutim në takimin e nivelit të lartë të BE të martën në lidhje me pandeminë e koronavirusit preku gjithashtu propozimin e Biden për të hequr mbrojtjen e patentave për vaksinat – një njoftim që verboi udhëheqësit evropianë dhe solli pyetje dhe k ritika, përfshirë nga Kancelarja gjermane Angela Merkel, e cila tha se masa nuk do të rriste së shpejti prodhimin e vaksinave. Një zyrtar i BE i cili monitoroi diskutimet e udhëheqësve tha se “Ne jemi të lumtur që Biden është këtu. Ne kemi rikrijuar një lidhje. Por ne jemi në shina të ndryshme për disa gjëra”. Ka pak dyshime që marrëdhëniet transatlantike janë përmirësuar jashtëzakonisht që nga largimi i Trump, i cili u kënaqte me keqtrajtimin e aleatëve evropianë, e quajti BE “një a rmik” dhe tha se u krijua “për të dëmtuar SHBA në tregti”, transmeton lexo.com.al.
Javën e kaluar, Brukseli dhe Uashingtoni arritën një marrëveshje për të parandaluar një përshkallëzim në 1 qershor të tarifave hakmarrëse të BE-së për motoçikletat e prodhuara në SHBA, burbon-in dhe produkte të tjerë që u vendosën në përgjigje të tarifave të Trump për çelikun dhe aluminin evropian. Palët thanë se ishin të gatshëm të fillojnë diskutimet për të adresuar kapacitetin global të tepërt të çelikut. Dhe në mars, BE-ja, Kanada-ja, SHBA-të dhe MB u koordinuan për të vendosur sanksione ndaj zyrtarëve të qeverisë kineze për abuzimet e të drejtave të njeriut. Por udhëheqësit evropianë janë irrituar gjithashtu me supozimin midis zyrtarëve të administratës së Biden se aleatët e BE do të ndjekin me kujdes udhëheqjen e Uashingtonit.
Për shembull, aleatët e NATO-s u ankuan se atyre u ishte dhënë pak paralajmërim paraprak para se Biden të merrte një vendim mbi një tërheqje të plotë nga Afganistani deri më 11 shtator, pasi ai mori muaj për të menduar planet e tij. Dhe pati gjithashtu një shtytje të fortë kundër idesë së heqjes së patentës midis udhëheqësve në një Samit tjetër të BE në Portugali në fillim të këtij muaji. Zyrtarët e BE-së thanë se nuk ndihmon që më shumë se katër muaj pas inaugurimit të Biden, Presidenti nuk ka emëruar ende një Ambasador në BE ose në NATO (Trump u vonua shumë më shumë, duke emëruar Ambasadorin e tij të NATO-s, Kay Bailey Hutchison, në fund të qershorit gjatë vitit të tij të parë në detyrë dhe Ambasadorin e tij të BE, Gordon Sondland, në maj të vitit pasues), transmeton lexo.com.al.
E gjithë kjo ka kontribuar në një kuptim në disa kryeqytete të BE-së, përfshirë Parisin, që BE duhet të demonstrojë pavarësi strategjike – një ndjenjë që do të kushtëzojë disa nga diskutimet në Samitin e muajit të ardhshëm të liderëve të G7 në MB dhe një Samit të liderëve të NATO-s në Bruksel. Pas atyre dy mbledhjeve, Biden do të takohet në Bruksel me Presidentin e Këshillit Evropian Charles Michel dhe Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen. Një takim i ngjashëm midis udhëheqësve të BE dhe Kryeministrit kanadez Justin Trudeau është gjithashtu në proces.
Biden pritet të shkojë në Zvicër për t’u takuar me Putinin. Zyrtari i BE-së tha se Brukseli dhe Uashingtoni po punonin së bashku, por që BE-ja nuk ndiente asnjë detyrim për t’u konsultuar me Shtëpinë e Bardhë përpara se të shpallte masat e saj kundër Bjellorusisë dhe Presidentit të fortë të vendit, Alexander Lukashenko. Zyrtari tha se “Ata nuk na thanë se do të shpallnin Samitin e tyre me Putinin. Pse duhet të flasim me ta së pari para se të reagojmë ndaj diçkaje që ka ndodhur në oborrin e shtëpisë tonë?”. Shërbimet ligjore të BE-së dhe zyrtarë të tjerë janë duke u përpjekur tani të zhvillojnë propozime specifike për sanksione të reja kundër Bjellorusisë, duke përfshirë identifikimin e “entiteteve” – korporatat e mundshme në pronësi të qeverisë ose të kontrolluara prej saj – që mund të shënjestrohen sepse ato kishin një rol në uljen e detyruar të avionit të Ryanair dhe a rrestimin e aktivistit politik të opozitës Roman Protasevich. Zyrtarët dhe diplomatët thanë se procesi i zhvillimit të sanksioneve që mund t’u rezistojnë sfidave ligjore nuk do të ishte i lehtë, transmeton lexo.com.al.
Pas Samitit të martën, Merkel vuri në dukje se uniteti i BE për t’iu përgjigjur Bjellorusisë theksoi mosmarrëveshjet e vazhdueshme midis 27 vendeve anëtare rreth marrëdhënieve dhe politikës ndaj Rusisë. Nëse vendet e BE nuk mund të gjejnë konsensus midis tyre, është e vështirë të presësh marrëveshje të plotë me Uashingtonin, Londrën, Otava-n ose Tokion, thanë diplomatët e tjerë. Një tjetër zyrtar i lartë tha se këto diferenca të pashmangshme ishin një arsye që Evropa të përcaktojë rrugën e saj. Zyrtari tha se “Është e rëndësishme nga njëra anë të bashkëpunojmë, të koordinojmë me të gjithë partnerët me mendje të njëjtë. Por është e rëndësishme gjithashtu të kemi vizionin tonë për Evropën në një periudhë afatshkurtër, afatmesme dhe afatgjatë kur bëhet fjalë për përparësitë tona”./Politico.eu/Lexo.com.al/e.c.
