Në një botë të rr ënuar nga po pulistë au toritarë, Presidenti i Meksikës i ka shpëtuar disi vëmendjes. Liberalët kanë d ënuar me t ërbim erozionin e normave demokratike nën Viktor Orban të Hungarisë, Narendra Modi të Indisë dhe Jair Bolsonaro të Brazilit, por mezi vërejnë Andrés Manuel López Obrador. Kjo pjesërisht sepse i mungojnë disa nga v eset e kolegëve të tij p opulistë. Ai nuk i p ërqesh njerëzit h omoseksualë, nuk i g odet myslimanët dhe nuk i nxit mbështetësit e tij për të ndezur Amazonën. Për meritën e tij, ai flet me zë të lartë dhe shpesh për Meksikën, dhe ai nuk është personalisht i ko rruptuar. Sidoqoftë, ai është një rr ezik për demokracinë meksikane.
Z. López Obrador i ndan meksikanët në dy grupe: “populli”, që nënkupton ata që e mbështesin; dhe elita, të cilën ai e d enoncon, shpesh me emër, si m ashtruese dhe t radhtare që është f ajtore për të gjitha p roblemet e Meksikës. Ai thotë se po ndërton një demokraci më autentike. Ajo është një krijesë e çuditshme. Ai organizon shpesh votime, por jo gjithmonë për tema që zgjidhen më mirë me votim. Për shembull, kur ngrihen k undërshtime ligjore për një nga projektet e tij – lëvizja e një aeroporti, ndërtimi i një tubacioni, bll okimi i një fabrike – ai thërret një referendum. Ai zgjedh një elektorat të vogël që e di se do të qëndrojë me të. Kur ta bëjë këtë, ai deklaron se njerëzit kanë folur. Ai ka bërë madje thirrje për një referendum kombëtar nëse do të ndiqen p enalisht pesë nga gjashtë ish-presidentët e gjallë të Meksikës për k orrupsion. Si një m arifet për të kujtuar votuesit për mangësitë e r egjimeve të mëparshme, kjo është e zgjuar. Është gjithashtu një t allje me shtetin e së drejtës, transmeton lexo.com.al.
P ërbuzja e Presidentit për rregullat është një arsye që zgjedhjet në 6 qershor kanë rëndësi. Ai nuk është në fletëvotime; mandati i tij i vetëm gjashtë-vjeçar skadon në 2024. Por legjislatura kombëtare është në lojë, siç janë edhe 15 nga 32 guvernatorët, shumica e asambleve shtetërore dhe mijëra poste lokale. Votuesit kanë një shans të f renojnë presidentin e tyre duke r efuzuar partinë e tij, Morena. Nuk është e qartë se ata do ta bëjnë këtë. Shumica janë të p akënaqur me mënyrën e drejtimit të vendit, por 61% e aprovojnë vetë z. López Obrador. Shumë mendojnë se ai kujdeset për njerëzit e zakonshëm, edhe nëse nuk u ka përmirësuar materialisht jetën e tyre. Partitë e opozitës nuk kanë arritur të ofrojnë një alternativë koherente. Morena po rrëshqet në sondazhe, por mund të mbajë shumicën e saj në dhomën e ulët, me ndihmën e aleatëve të saj. Sa më shumë leva të kontrollojë, aq më shumë z. López Obrador mund të ndjekë planin e tij për të transformuar Meksikën.
Ai ka bërë gjëra të mira, të tilla si rritja e pensioneve dhe subvencionimi i praktikave të mësimit për të rinjtë. Megjithëse një i majtë, ai i ka mbajtur nën kontroll shpenzimet dhe borxhin, kështu që vlerësimi i k redisë i Meksikës mbetet në mënyrë të qëndrueshme. Por ai v uan nga ajo që Moisés Naím, një gazetar venezuelian, e quan “n ekrofili ideologjike” – një dashuri për idetë që janë provuar se nuk funksionojnë. Ai ka kujtime të bukura për vitet 1970, kur një m onopol i qeverisë në pronësi të naftës ishte përhapur në vendin e tij. Ai po përpiqet të rikrijojë diçka të ngjashme, duke ndaluar të gjitha investimet private në hidrokarbure dhe duke detyruar rrjetin të blejë më parë energji nga burimet shtetërore, pa marrë parasysh sa të kushtueshme dhe të ndyra janë, transmeton lexo.com.al.
Ai pëlqen hekurudhat, kështu që ai është duke shpërndarë 7 miliardë dollarë në një linjë të bazuar në naftë në rajonin e tij të lindjes. I i rrituar nga zyrtarët që flasin për rregullat dhe nxjerrin kontratat në tendera, ai vendos u shtrinë për të ndërtuar hekurudhën e tij, për të drejtuar porte dhe për të l uftuar k rimin. Në vendet e tjera, përfshirja e u shtarakëve për të trajtuar shuma të mëdha parash publike me mbikëqyrje të pakët ka qenë k atastrofike, siç mund ta paralajmëronte çdo egjiptian ose pakistanez. Por z. López Obrador njihet për k eq për të mos dëgjuar këshilla. Fraza e tij në mbledhjet e kabinetit është “C állate!” (Heshtni).
P ërçmimi i tij për ekspertizë e ka bërë qeverinë më pak kompetente. Skema e tij e mbjelljes së pemëve ka inkurajuar fermerët të presin pemët e vjetra në mënyrë që të paguhen për të mbjellë pemë të reja. Politika e tij e “përqafimeve, jo p lumbave” për g angsterët nuk ka arritur të ulë një shkallë s tratosferike të v rasjeve. Përkundër të gjitha parimeve të tij kundër r yshfetit, meksikanët raportojnë po aq kërkesa për r yshfet nga zyrtarët si më parë. Ai reagoi ngadalshëm për t’iu përgjigjur Covid-19 dhe shpenzoi shumë pak për të zbutur efektet e tij ekonomike. Sipas vlerësimeve të The Economist, Meksika ka pësuar 477,000 v dekje të tepërta nga pandemia, një nga nivelet më të k ëqija në botë; dhe PBB-ja e saj u tk urr me 8.5% vitin e kaluar. Vendi duket se është i gatshëm për rritje galopante. Kompanitë shumëkombëshe janë të e tura për të diversifikuar zinxhirët e tyre të furnizimit larg nga Kina, dhe Meksika është një qendër prodhuese pranë Shteteve të Bashkuara, e cila po hyn në një bum të stimuluar pas-Covid. Megjithatë, investitorët janë të kujdesshëm, transmeton lexo.com.al.
Ata kanë f rikë nga p asiguria e s undimit nga t ekat presidenciale. Z. López Obrador po m inon k ontrollet mbi fuqinë e tij. Ai mbështetet tek reklamuesit që të mos mbështesin mediat zbuluese të g abimeve. Ai po shkurton buxhetet e mbikëqyrësve ose i mbush me mbështetësit e tij. Javën e kaluar ai tha se do të zëvendësonte guvernatorin e bankës qendrore me dikë që favorizon “një ekonomi morale”. Ai ka k ërcënuar organin që drejton zgjedhjet. Tri vitet e ardhshme do të përcaktojnë thellësinë dhe kohëzgjatjen e d ëmit që ai i bën Meksikës dhe demokracisë së tij. Atij nuk i lejohet të kërkojë rizgjedhje, por po përpiqet në mënyrë të p aligjshme të zgjasë mandatin e një gjykatësi miqësor të gjykatës së lartë.
K ritikët kanë f rikë se ai dëshiron të krijojë një precedent për veten e tij. Institucionet e Meksikës janë të forta, por mund të s htrëngohen nën s ulmet e qëndrueshme nga një fushatë me zell me mbështetjen e njerëzve. Vendi i shpëtoi s undimit de facto me një parti në 2000. Duke pasur parasysh rr ezikun, votuesit në 6 qershor duhet të mbështesin cilado parti të opozitës që do të paraqitet më mirë për të fituar, kudo që jetojnë. Partitë e opozitës duhet të punojnë së bashku për të f renuar presidentin, transmeton lexo.com.al.
Mësoni nga gabimet tuaja
Ata duhet të mësojnë gjithashtu prej tij. Ai është mjaft popullor pjesërisht sepse ata bënë një punë të dobët për të ndihmuar ata që mbetën pas gjatë bumit të gjatë që pasoi liberalizimin ekonomik në vitet 1980; dhe gjithashtu sepse shumë nga klasa s unduese është me të vërtetë e k orruptuar. Qasja ad hoc e p aligjshme e z. López Obrador nuk e ka bërë Meksikën më të pastër, por ai ka theksuar nevojën për një pastrim. Shtetet e Bashkuara duhet t’i kushtojnë vëmendje. Donald Trump nuk u kujdes për demokracinë meksikane. Presidenti Joe Biden duhet ta bëjë të qartë se po. Ai duhet të veprojë me takt: Meksikanët janë kuptueshëm a lergjikë ndaj nx itjes nga fqinji i tyre i madh. Por Amerika nuk duhet të mbyllë sytë nga a utoritarizmi z varritës në oborrin e shtëpisë të saj. Gjithashtu, dërgimi i vaksinave, pa kushte, nga z. Biden duhet të dërgojë paralajmërime të kthjellëta./TheEconomist/Lexo.com.al/e.c.
