Është e natyrshme që qeveria amerikane dhe populli amerikan janë përqendruar në marrjen e vaksinave të koronavirusit për sa më shumë banorë të jetë e mundur, me më të p rekshmit në radhë të parë. Por ndërsa ritmi i vaksinimit në shtëpi përshpejtohet, dy fakte ia vlen të kihen parasysh. Njëra është që pandemia nuk do të m poshtet askund derisa të m poshtet kudo. Disa variante të njohura të koronavirusit po përhapen nëpër botë dhe epidemiologët e dinë se më shumë të tillë do të evoluojnë për sa kohë që v irusi vazhdon të përhapet, duke scfiduar potencialisht efikasitetin e vaksinave ekzistuese. Afrika e Jugut, për shembull, ndaloi përdorimin e vaksinës Oxford-AstraZeneca kur tregoi rezultate “z hgënjyese” kundër një varianti të ri, më ngjitës të v irusit që ka bërë zbarkimin në Shtetet e Bashkuara. Fakti i dytë është se ndërsa më shumë se 45 milion amerikanë, gati 14 për qind e popullsisë amerikane, kanë marrë të paktën një dozë vaksine dhe shumica e vendeve me të ardhura të larta kanë filluar programet e tyre të vaksinimit, projekti Think Global Health i Këshillit mbi Marrëdhëniet me Jashtë vlerëson se vetëm 7 për qind e vendeve me të ardhura të ulëta kishin vaksinuar ndokënd që nga 18 shkurti.
Ky është një h endek shumë i madh. Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, drejtori i përgjithshëm i Organizatës Botërore të Shëndetësisë, e ka përshkruar atë me të drejtë si “një tullë tjetër në murin e p abarazisë midis të pasurve dhe të v arfërve të botës”. Lajmi i mirë është se h endeku po adresohet përfundimisht. Javën e kaluar, një aeroplan mallrash zbarkoi në Gana me 600,000 doza vaksine të zhvilluara në Britani dhe të prodhuara në Indi, fillimi i një programi për të dhënë të paktën 1.3 miliardë doza në 92 vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme këtë vit përmes Covax, një përpjekje ndërkombëtare e mbështetur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë. Përpjekja ka pasur një fillim të v ështirë. Nën administratën e Trump, Shtetet e Bashkuara u tërhoqën nga OBSH, dhe së bashku me kombet e tjera të pasura ato morën çfarë vaksinash mund të merrnin për vete. Por administrata e Biden-it ka lëvizur shpejt për t’u ribashkuar me OBSH. dhe ka premtuar 4 miliardë dollarë për vaksinimin global. Presidenti Emmanuel Macron i Francës ka sugjeruar më tej që në vend të parave, vendet e pasura duhet të dhurojnë doza vaksinash qeverive afrikane, duke kursyer Covax nevojën për të konkurruar për furnizimet ekzistuese, transmeton lexo.com.al.
E gjithë kjo është vetëm një fillim. 600,000 doza që mbërritën në Gana janë mezi të mjaftueshme për të përfshirë 1 për qind të popullsisë së saj dhe Covax do të ketë nevojë për shumë më shumë para dhe ndihmë. Ndërsa p ushtimi i virusit është arsyeja e qartë dhe kryesore për Shtetet e Bashkuara për t’u futur në lojë, ekziston edhe kjo arsye: është në interesin kombëtar të Amerikës të mos u lëshojë avantazhin k ritik të “f uqisë së butë” r ivalëve a utokratikë si Rusia ose Kina. Vendet e v arfra do të kujtojnë se kush i erdhi në ndihmë dhe kur. Moska dhe Pekini panë një mundësi në fillim, duke dërguar maska dhe pajisje mbrojtëse në vendet e g oditura r ëndë pranverën e kaluar. Tani, me vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme që kërkojnë vaksina, vendet nga Serbia dhe Algjeria në Brazil dhe Egjipt po marrin doza nga Kina dhe Rusia. Serbia, në fakt, është përpara shumicës së vendeve në Bashkimin Evropian në përqindjen e popullsisë së saj që është vaksinuar, pjesërisht sepse është një nga vendet e pakta ku vaksinat ruse dhe kineze janë tashmë të disponueshme. Kina e ka bërë ndarjen e vaksinave të saj në shtëpi pjesë kryesore të “Nismës së Rripit dhe Rrugës”, një strategji globale për të investuar në më shumë se 70 vende dhe organizata ndërkombëtare. Diplomacia e vaksinave të Kinës ka pasur p engesat e saj, më e rëndësishmja mungesa e informacionit të verifikuar në lidhje me efikasitetin e vaksinave të saj, por për shumë vende të v arfra, vaksinat e Kinës janë shumë më të mira se asgjë. Kohët e fundit, për shembull, Kina njoftoi se do të dhuronte 300,000 doza në Egjipt.
Rusia pretendon se ka porosi për vaksinën e saj Sputnik V nga rreth 20 vende – përfshirë fqinjin jugor të Amerikës, Meksikën, e cila ka kontraktuar për të marrë 7.4 milion doza midis shkurtit dhe prillit. Pas infektimit me Covid-19 në fund të janarit, Presidenti Andrés Manuel López Obrador i Meksikës njoftoi se ai kishte marrë një telefonatë të ngrohtë nga Presidenti Vladimir Putin i Rusisë dhe se ai e kishte ftuar z. Putin të vizitonte Meksikën. Në të njëjtën kohë, presidenti dhe nënkryetarja e Argjentinës, Alberto Fernández dhe Cristina Fernández de Kirchner, të dy morën dozat e tyre të para të Sputnik V. India, ndër prodhuesit më të mëdhenj të ilaçeve gjenerike në botë, ka lëvizur gjithashtu për të zhvilluar vaksinat e veta dhe për t’i dërguar ato jashtë vendit, pjesërisht si një kundërvënie ndaj shtrirjes së Kinës. Megjithëse India ka një popullsi prej më shumë se 1.3 miliardë, ajo tashmë ka dërguar 3.2 milion doza falas në vendet fqinje dhe ka kontraktuar me një mori të qeverive në të gjithë botën për të furnizuar vaksinat. Një arsye që India mund ta bëjë këtë është se po prodhon më shumë vaksina sesa mund të shpërndajë aktualisht në vend. Emiratet e Bashkuara Arabe, të cilat po vaksinojnë banorët e saj më shpejt se çdo vend përveç Izraelit, kanë filluar gjithashtu të dhurojnë Sinopharm të prodhuar në Kinë për vendet ku ka interesa strategjike ose tregtare, transmeton lexo.com.al.
Diplomacia e vaksinave ka të m eta. Dr. Ghebreyesus i OBSH është a nkuar se shumë vende dhe prodhuesit e vaksinave janë përqendruar në bërjen e marrëveshjeve dypalëshe ose selektive, të cilat shtyjnë vendet më të v arfra anash. Ky është avantazhi i nismës Covax të OBSH, dhe administrata e Biden ka bërë një fillim të mirë në mbështetjen e saj. Presidenti Biden ka siguruar amerikanët se shumica do të vaksinohen deri në fund të verës. Ai duhet t’i sigurojë gjithashtu ata se është në interesin e tyre, për arsye të moralit, arsyes së shëndoshë dhe interesit kombëtar, të jenë në ballë të l uftës globale kundër v irusit./NYT/Lexo.com.al/e.c.
