Grumbullimi i trupave të Vladimir Putin përgjatë kufirit me Ukrainën këtë pranverë mori vëmendje të konsiderueshme ndërkombëtare – e cila mund të ketë qenë objektivi i tij kryesor. Më pak e vërejtur ka qenë një seri p ërshkallëzimesh në rritje nga forcat kineze në Ngushticën e Tajvanit dhe Detin e Kinës Jugore. Z. Putin dhe r egjimi i Xi Jinping po testojnë administratën e Biden në muajt e saj të parë. Dallimi është se ndërsa z. Putin e ka kryesisht për shfaqje, Kina po përparon në thelb një strategji për vendosjen e d ominimit të saj në Azinë Lindore dhe detyrimin e dorëzimit të Tajvanit.
Në mars, qindra “burra të vegjël blu” – peshkarexha kineze që besohet të jenë nën kontrollin e Ushtrisë Çlirimtare të Popullit – u shfaqën papritmas rreth Whitsun Reef, brenda zonës ekonomike ekskluzive të Filipineve. Inkursionet e kaluara nga ato që Pekini pretendon se janë anije peshkimi, kanë çuar në o kupimin dhe fortifikimin de facto të pjesëve të tjera të Spratlys – pavarësisht nga një vendim i vitit 2016 nga një gjykatë ndërkombëtare që hedh poshtë pretendimet e Kinës për territoret dhe pjesën më të madhe të Detit të Kinës Jugore. Zyrtarët filipinas, me mbështetjen publike të Departamentit të Shtetit, kundërshtuan me zë të lartë p ushtimin e ri. Por në raportin e fundit, gjysmë duzinë e peshkarexhave kinezë ishin ende të bashkuar në lagunën e Whitsun Reef, dhe të tjerët u postuan aty pranë, transmeton lexo.com.al.
Ndërkohë, forcat u shtarake kineze kanë ngritur pr esionin mbi Tajvanin. Sipas një numërimi të raportuar nga Wall Street Journal muajin e kaluar, aeroplanët lu ftarakë kanë fluturuar më shumë se 260 fluturime afër ishullit deri më tani këtë vit, krahasuar me një rekord prej 380 fluturimesh në vitin 2020. Muajin e kaluar një aeroplanmbajtës kinez lundroi drejt bregdetit Tajvanez dhe një deklaratë zyrtare premtoi se “u shtrime të ngjashme do të kryhen rregullisht në të ardhmen”.
Pak analistë presin veprime s ulmuese u shtarake nga Kina kundër Tajvanit ose në Detin e Kinës Jugore në të ardhmen e afërt. Por ndryshe nga Rusia, e cila njoftoi tërheqjen e forcave të saj nga kufiri i Ukrainës muajin e kaluar, r egjimi Xi po synon më shumë sesa pikë politike ose diplomatike. Siç Michael Auslin i Institutit Hoover thekson, ai po dobëson në mënyrë të vazhdueshme forcën ajrore Tajvaneze, e cila duhet të kundër-reagojë sa herë që afrojnë avionët l uftarakë nga Kina. Nëse mban kontrollin e Whitsun Reef, ai do të ketë fituar një gurë tjetër në përpjekjen e tij për kontrollin e Detit të Kinës Jugore dhe korsive të tij jetike të detit, transmeton lexo.com.al.
Administrata e Biden nuk po s hpërfill pr ovokimet e Pekinit. Përveç mbështetjes retorike për Filipinet, ajo ka përmirësuar kontaktet diplomatike me Tajvanin; megjithëse nuk pa pranuar ende sugjerimet që të përfundojë politikën e gjatë të “paqartësisë strategjike” nëse Shtetet e Bashkuara do të mbrojnë Tajvanin kundër një s ulmi kinez, ajo lëshoi një deklaratë duke thënë se angazhimi i saj ndaj ishullit ishte “i fortë si shkëmbi”. Anijet e Marinës Amerikane kanë ndërmarrë patrulla në kundërshtim me pretendimet e Kinës në Detin e Kinës Jugore tre herë që kur z. Biden mori detyrën.
Për fat të k eq, hapa të tillë dhe forcimi i partneritetit “Quad” me Indinë, Australinë dhe Japoninë, nuk ka gjasa të ndryshojë p ërshkallëzimin e ngadaltë të Kinës. Një qëndrim i vendosur i Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj duket se e ka nxitur zotin Putin të tërhiqet nga Ukraina; frenimi i z. Xi është një s fidë shumë më k omplekse./TheWashingtonPost/Lexo.com.al/e.c.
