Nga Elliot Ackerman/ Gjatë javës së kaluar u regjistrua një valë e madhe e d hunës ndërsa administrata e Biden filloi tërheqjen e saj nga Afganistani. Të premten, një kamion i ngarkuar me e ksploziv s hpërtheu në jug të Kabulit, duke v rarë 27 persona. Të shtunën, një profesor në Universitetin e Kabulit u q ëllua për v dekje, dhe po atë ditë fusha ajrore e Kandahar u s ulmua me r aketa. Muajin e kaluar, kur Presidenti Biden njoftoi për herë të parë tërheqjen, unë po drekoja me Ambasadoren afgane në Shtetet e Bashkuara, Roya Rahmani. Unë kam l uftuar në Afganistan dhe gjatë dy viteve të fundit, Ambasadorija Rahmani dhe unë jemi bërë miq, duke shijuar periodikisht një vakt. Telefoni i saj po binte ndërsa ne u futëm në dhomën e ngrënies në rezidencën e saj në Uashington. Sipas mikpritjes tipike afgane, ne u ulëm në atë që rezultoi se ishte një vakt për një, pasi ajo nuk do të hante, në respekt të Ramazanit. Pastaj, ndërsa një kamarier solli pjatën time të parë, telefoni i saj ra përsëri. Këtë thirrje ajo duhej ta merrte. Ishte ministri i jashtëm. Ajo kërkoi ndjesë për t’u shkëputur ndërsa të dy krijuan një deklaratë që ajo t’ia dorëzonte administratës së Biden. Kështu që unë u ula vetëm, duke vështruar perimet në pjatën time, në atë që më dukej si një ëndërr.
Dy ditë më vonë, unë shkova për një vrap në mëngjes herët me një mik të vjetër, të cilin unë do ta quaj Jack. Të dy kishim shërbyer në Operacionet Speciale së bashku, ku ai ende punon. Jack ka kaluar kaq shumë kohë në Afganistan sa që ai mban një anëtarësim fisnor dhe, ndërsa kalonim pranë Kapitolit të rrethuar dhe poshtë përgjatë Qendrës Kombëtare, unë i tregova për drekën time, sa e çuditshme u ndje ai moment dhe thashë “Nuk mundem të besoj se ky do të jetë kujtimi im se si përfundoi gjithçka”. Jack qeshi dhe me një pragmatizëm të zy mtë, parashikoi që l ufta nuk do të mbaronte me një sallatë në rezidencën e Ambasadorit dhe një konferencë për shtyp nga Presidenti; do të mbaronte siç filloi: në g jak. Jack më kujtoi se largimi i 3.500 trupave amerikane nga Afganistani është, në terma u shtarakë, ajo që quhet një “tërheqje l uftarake”, në të cilën një u shtri largohet nga fushabe teja ndërsa është akoma në kontakt me armikun. Nga të gjitha manovrat që një u shtri mund të kryejë (përparim, rrethim, mbrojtje, etj.), është pranuar gjerësisht se një tërheqje lu ftarake është më e ndërlikuara dhe e vështira sepse as nuk s ulmon, as nuk mbrohesh, dhe kështu që je jashtëzakonisht v ulnerabël, transmeton lexo.com.al.
Ndryshe nga tërheqja nga Iraku, në të cilën trupat amerikane mund të lëviznin nëpër shkretëtirë në Kuvajt siç bënë në 2011, dhe ndryshe nga tërheqja sovjetike në 1989, në të cilën ata mund të kalonin përmes një kufiri të përbashkët të atëhershëm, trupat amerikane janë aktualisht të rrethuara në Afganistan, mbështetur në tre shirita ajrorë kryesorë të kontrolluar nga SHBA (Bagram, Jalalabad, Kandahar), duke e bërë udhëtimin e tyre për në shtëpi edhe më të rr ezikshëm. Afganët kanë një kujtesë shumë të gjatë. Gjatë shërbimit tim atje, pleqtë shpesh tregonin jo vetëm për vendin ku kishin l uftuar sovjetikët, ose për vendin se ku stërgjyshërit e tyre kishin l uftuar britanikët, por shpesh edhe për rrënojat e fortesave ku të parët e tyre kishin l uftuar ushtritë e Aleksandrit të Madh. Ndoshta tërheqja më e famshme l uftarake në historinë afgane erdhi në fund të L uftës së Parë Anglo-Afgane në 1842. Ky ko nflikt filloi me një fitore të jashtëzakonshme britanike në 1839 dhe instalimin e një qeverie simpatizuese. Por ajo qeveri u shemb, duke çuar në një k ryengritje në Kabul.
Ashtu si u shtria amerikane sot, britanikët u gjendën të rrethuar gjeografikisht dhe siguruan kushte të favorshme për tërheqjen nga kundërshtarët e tyre, por kur kolona e tyre – rreth 16,500 u shtarë dhe ndjekës të kampit – la portat e Kabulit në rrugën e tyre për në Jalalabad, afganët zbritën duke i t herur të gjithë përveç një: një kirurg të us htrisë, William Brydon. Kur Dr. Brydon – i mbijetuari i vetëm origjinal – mbërriti me kalë te portat e Jalalabad, vetë afër v dekjes, me një pjesë të k afkës së tij të prerë, një roje e pyeti se ku ishte u shtria dhe ai u përgjigj, “Unë jam u shtria”, transmeton lexo.com.al.
Megjithëse us htria sovjetike e shmangu këtë fat një shekull më vonë, r egjimi që la pas doli pak më mirë. Mohammad Najibullah, një t orturues f amëkeq dhe ish-shef i shërbimit të inteligjencës të Afganistanit, KHAD, si dhe një agjent i K.B.G., ishte instaluar nga sovjetikët si President dhe ishte në gjendje të mbante pushtetin për më shumë se dy vjet pasi ata u larguan. Ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb, mbështetja e saj financiare për r egjimin e tij u avullua. Z. Najibullah u rr ëzua shpejt dhe përfundimisht e gjeti veten në fund të litarit të Talebanëve kur ata morën kontrollin e Kabulit. Ky fakt ngre pyetjen se sa kohë Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë të mbështesin qeverinë e Presidentit Ashraf Ghani të Afganistanit pas tërheqjes sonë. Një vit? Dy? Tre? Cili është “intervali i mirë”, për të huazuar frazën e Nixon nga tërheqja jonë k atastrofike nga Vietnami?
Ndërsa Jack dhe unë vraponim, diskutuam për këtë histori dhe aspekte të tjera k omplekse të tërheqjes së Amerikës: sa anëtarë të lartë të qeverisë afgane posedonin shtetësi të dyfishtë dhe ka të ngjarë të largohen nga vendi, duke lënë pas vartës më pak të aftë për të mbushur pozicione k ritike; s fidat e shembjes së postave më të largëta; dhe nëse Departamenti i Shtetit do t’u jepte viza atyre afganëve që kanë mbështetur qeverinë e tyre dhe neve. Jack përfundoi, “Amerika mund të ketë mbaruar me Afganistanin, por Afganistani nuk ka mbaruar me Amerikën”. Sipas tij, dreka ime në rezidencën e Ambasadores nuk do të shënonte aspak fundin e l uftës. Jo për mua. Jo për askënd, transmeton lexo.com.al.
Pasi mbaroi telefonatën e saj, Ambasadorja kërkoi falje që ishte kaq e pavëmendshme. Ajo rrëfeu se kishte një pikë të axhendës që nuk kishim arritur ta diskutonim. Ajo donte disa këshilla ndërsa po mendonte të shkruante një libër. Ashtu si historia e miliona vajzave afgane që jemi tani në proces të b raktisjes, historia e saj shënohet nga l ufta dhe kapërcimi i një versioni s htypës të Islamit të mbështetur nga Talebanët, një udhëtim personal që çon në një kapitull të fundit në të cilin ajo është emëruar si Ambasadorja e parë femër afgane në Shtetet e Bashkuara. Këshilla ime për të ishte të mbante shënime dhe unë i thashë asaj që mbase nuk do të ishte gati të shkruante atë kapitull të fundit. Sepse ajo mund të mos mbahet mend më së shumti për të qenë Ambasadorja e parë femër e qeverisë së saj, por përkundrazi për të qenë, pasi lidhej me Amerikën, ajo e fundit./NYT/Lexo.com.al/e.c.
