Nga Anchal Vohra/ Një votim në Siri nuk është as sekret dhe as shenjtëror. Më 26 maj, ndërsa u mbajtën zgjedhjet e orkestruara nga r egjimi, kishte pak d yshime për rezultatin. Presidenti Bashar al-Assad do të fitonte një mandat të katërt; askush në vend nuk u ndal në përfundimin e paralajmëruar. “Zgjedhjet janë një shaka”, tha Mohammad nga lagjja Midan e Damaskut. Ahmad, një avokat sirian që u arr atis nga Deir Ezzor, Siri, për në Suedi, i quajti ato “zgjedhje të rr eme”, pa legjitimitet në mungesë të vëzhguesve ndërkombëtarë. Yara, një sirian alavit i cili kërkoi strehim në Itali, i përshkroi ato si “një shfaqje kukullash” që Assad po drejtonte. Të tre kërkuan të citoheshin me pseudonime, nga fr ika e një r egjimi h akmarrës dhe krahut të gjatë të aparatit të tij të sigurisë.
Për 10 vjet, Assad përdori f orcë b rutale për të shuar një k ryengritje që filloi me thirrjet për liri dhe demokraci. Ata në zonat e kontrolluara nga r egjimi tani janë të preokupuar se si të sigurojnë bukën, të ushqejnë familjet e tyre dhe t’i mbijetojnë k olapsit ekonomik që është p ërkeqësuar gjatë vitit të fundit. Ata që kanë ikur nga Siria po nxitojnë të integrohen në vendet pritëse për të zvogëluar shanset e tyre të d ëbimit. Sirianët kudo që janë, kanë hequr dorë nga shpresa se demokracia është një mundësi afatshkurtër për vendin e tyre ose se ata do të shpëtojnë së shpejti nga një President i cili është treguar i gatshëm të shndërrojë pjesën më të madhe të vendit të tij në rr ënoja vetëm për të qëndruar në pushtet, transmeton lexo.com.al.
Assad, ndërkohë, buzëqeshte ndërsa hidhte votën e tij në Douma afër Damaskut. Ndërsa sirianët nuk kishin asnjë pritje për zgjedhjet, Assad përdori fushatën – përfshirë parullën e tij, “shpresë përmes punës” – për të sinjalizuar zhvendosjen e fokusit të r egjimit të tij nga l ufta në rindërtim. Duke mbajtur zgjedhjet, ai u përpoq t’i tregonte botës se institucionet siriane po funksionojnë mirë dhe se një vend që mund të kryejë zgjedhje të sigurta është gjithashtu vend i sigurt për kthimin e refugjatëve. Është natyrisht një teatër a bsurdi – por një për të cilën vendet arabe, veçanërisht në Gji, duken simpatike. Miqtë arabë të Sirisë kanë filluar madje tani që zgjedhjet kanë forcuar kontrollin e Assadit në pushtet, për të lobuar për një zbutje të sa nksioneve në Shtetet e Bashkuara.
I zolimi i Assadit po mbaron tashmë në botën arabe; mbetet pyetja nëse afrimi do të ndiqet diku tjetër. Deri disa vjet më parë, Assad-i ishte ende persona non grata në botën arabe. Tani ai është rehabilituar pothuajse tërësisht. Duket vetëm çështje kohe derisa të kthehet si një anëtar i mirë në Lidhjen Arabe, e cila pezulloi anëtarësimin e Sirisë në 2011. Libani, Iraku, Algjeria dhe Sudani kishin qenë gjithmonë mbështetësit e tij dhe kërkuan revokimin e ndalimit. Por tani k undërshtarët e dikurshëm të Sirisë, të cilët dikur u mblodhën kundër Assad-it, po e trajtojnë atë gjithashtu si një aleat kundër ambicieve të vendeve joarabe në rajon, përfshirë Turqinë dhe Iranin, transmeton lexo.com.al.
Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Egjipti kanë konsoliduar lidhjet me Sirinë. Emiratet e Bashkuara Arabe hapën dyert për në Ambasadën e saj në Damask vitin e kaluar. Por edhe gjatë l uftës së Sirisë, Emiratet e Bashkuara Arabe ofruan strehim për elitat siriane, duke përfshirë udhëheqësit e biznesit dhe madje edhe anëtarët e familjes së Assad-it. Ato siguruan ndihmë për r ebelët, por u largua nga sigurimi i a rmëve. Ndërsa Rusia mbështeste u shtarakisht r egjimin dhe Shtetet e Bashkuara u tërhoqën nga rajoni, duke siguruar mbijetesën e Assad-it, Emiratët e panë atë si një anëtar të dobishëm të një koalicioni anti-Turqi dhe kundër Vëllazërisë Myslimane. “Shtetet arabe që janë të s hqetësuara në lidhje me popullatat e tyre që janë në këmbë dhe po ndjekin rrugën e ku ndërshtimit të a rmatosur kundër tyre” tha Nicholas Heras, një analist i vjetër në Newlines Institute, tani “janë të interesuara të mësojnë zanatin a utoritar tregtar nga r egjimi i Assad-it”.
Arabia Saudite, ndërkohë, ka bërë përpjekje për të joshur Assad-in larg partneritetit të tij strategjik me Iranin. Vendet arabe kanë gjetur gjithashtu çështje të përbashkëta me Assad-in në trajtimin e islamikëve politikë të Vëllazërisë Myslimane, një organizatë pan-arabe që organizoi pjesën më të madhe të opozitës kundër r egjimit dhe paraqet k ërcënimin më vd ekjeprurës për vazhdimin e shumë monarkive në Gji. Miqtë arabë të Sirisë shpresojnë gjithashtu të bashkohen për të k ufizuar ndikimin e Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan, historikisht një mbështetës i Vëllazërisë Myslimane, transmeton lexo.com.al.
Sauditët dhe Emiratët duan të paguajnë për rindërtimin e Sirisë dhe të kërkojnë bashkëpunim të inteligjencës me aparatin e sigurisë së Sirisë për të përmbajtur islamistët e tyre të brendshëm politikë, si dhe për të përdorur ndihmën financiare si levë për të përmbajtur gjurmët e Iranit në tokat arabe. Sami Hamdi, një konsulent i rre zikut gjeopolitik me qendër në Mbretërinë e Bashkuar, tha se Assad është z hgënjyer që agjencia e tij m inohet nga Moska dhe madje nga Teherani. Më shumë aleatë do t’i jepnin hapësirë t’i luante kundër njëri-tjetrit. Hamdi tha se “Princi i Kurorës Saudite Mohammed bin Salman gjithnjë e më shumë ka filluar të adoptojë një retorikë n acionaliste arabe dhe beson se mund të jetë e mundur të prishen lidhjet midis Iranit dhe aleatëve të tij arabë duke iu drejtuar të përbashkëtave arabe etnocentrike. Zgjerimi i Turqisë ka ndryshuar gjithashtu përparësitë e shteteve të Gjirit dhe e ka bërë Assad-in një aset të mundshëm”.
Detente midis Sirisë dhe ish r ivalëve të saj arabë mund të ketë qenë prej kohësh në proces. Në vitin 2017, gjatë një vizite në Siri, më është thënë nga disa zyrtarë sirianë se “vëllezërit e tyre arabë” do të paguanin milionat e nevojshme për rindërtimin. Më kishin ngatërruar atëherë, pasi disa nga grupet e mbështetura nga sauditët ishin ende duke l uftuar kundër r egjimit në zonat afër Damaskut. Një vit më vonë, burime libaneze pranë r egjimit sirian më sugjeruan që sauditët kishin filluar bashkëpunimin e inteligjencës me Assad-in. Nëse atëherë ishte shumë herët për t’i besuar, nuk është tani, transmeton lexo.com.al.
Në fillim të muajit të kaluar, një takim midis kreut të Drejtorisë së Përgjithshme të Inteligjencës së Arabisë Saudite, gjenerallejtënant Khalid al-Humaidan dhe homologut të tij sirian, gjeneral majorit Ali Mamlouk, tregoi një afrim. Katari është i vetmi vend arab që qëndron kundër Assad-it, por ekspertët thonë se edhe Doha e kupton se nuk ka shumë për të fituar duke r ezistuar të pashmangshmen, edhe pse zyrtarisht Katari mban mosmiratimin e tij. I zolimi i Assad-it në botën arabe mund të ketë mbaruar, por kjo nuk do të përkthehet domosdoshmërisht në fonde rindërtimi. Sauditët dhe Emiratet kishin ndikim mbi ish-Presidentin e SHBA Donald Trump por kanë lu ftuar për të qëndruar pranë pasardhësit të tij Joe Biden.
Giorgio Cafiero, CEO i Gulf State Analytics, një grup këshillimi i rr ezikut gjeopolitik me qendër në Uashington, tha se ai nuk mendonte se administrata e Biden do të ndëshkonte qeveritë arabe për pranimin e Sirisë në Lidhjen Arabe. Por ai shtoi se nuk mendonte gjithashtu që Biden do të hiqte s anksionet sipas Aktit të Cezarit dhe do të lejonte investime në Siri. Cafiero shtoi se “Si rezultat i këtyre s anksioneve g jymtuese të vendosura nga SHBA mbi Damaskun, unë mendoj se Irani do të jetë në një pozitë të fortë për të shfrytëzuar situatën dhe për të konsoliduar më tej ndikimin e tij në Siri. Kjo është një arsye kryesore pse disa shtete në Këshillin e Bashkëpunimit të Gjirit nuk janë të lumtur që administrata e Biden vazhdon të i mponojë këto s anksione të epokës Trump ndaj Damaskut”, transmeton lexo.com.al.
Një numër në rritje i analistëve të Uashingtonit pohojnë gjithashtu se ndërsa administrata e Biden dëshiron t’i drejtohet Azisë dhe të bëjë sa më pak të jetë e mundur në Lindjen e Mesme, ajo ka vendosur që t’ia dorëzojë shumicën e vendimmarrjes aktorëve rajonalë, për aq kohë sa mund të sigurojë interesat e veta. Hamdi shtoi se “Shtetet e Bashkuara kanë dhënë tashmë dorëheqje ndaj realitetit që nuk ka mënyra të vlefshme për të përmbysur r egjimin e Assad-it dhe tani janë duke shqyrtuar qëndrueshmërinë e krijimit të një “modeli irakian” në të cilin kurdëve u jepet autonomia dhe në këtë mënyrë veprojnë si leva e SHBA në politikë në Damask, në të njëjtën mënyrë si Kurdistani irakian vepron si levë e SHBA-së për Bagdadin”.
Vetë fakti që zgjedhjet u mbajtën në një Siri të ndarë tregoi që Assad mund të ishte dakord me status quo-në, një ndarje trepalëshe, nëse kjo i jep fund statusit të tij të parisë. Në fund, ashtu si Perëndimi i dha përparësi stabilitetit mbi demokracinë në kombet e tjera arabe, Assad dhe aleatët e tij shpresojnë që Shtetet e Bashkuara të mund të shohin në anën tjetër ndërsa rindërtojnë kombin e shkatërruar nga l ufta. Por nuk është ende e qartë nëse administrata e Biden do të konsiderojë edhe një qasje graduale për lehtësimin e s anksioneve në këmbim të reformës. Sido që të jetë, kombet arabe që janë të zhytura në s hqetësimet e tyre të s igurisë dhe duke ushqyer aspiratat e tyre rajonale, kanë arsyet e tyre për të vazhduar të qëndrojnë pranë Assad-it./ForeignPolicy/Lexo.com.al/e.c.
