Argument/ Si Joe Biden mund të fitojë çmimin Nobel për Paqen

Nga Thomas L. Friedman/ Leon Trotsky thuhet se vërejti dikur: “Ju mund të mos jeni të interesuar për luftë, por lufta është e interesuar për ju”. Presidentit Biden do t’i thosha sot, “Ju mund të mos jeni të interesuar për arritjen e paqes në Lindjen e Mesme, por arritja e paqes ne Lindjen e Mesme është e interesuar për ju”. Ja përse: Të tre lojtarët kryesorë në konfliktin Izraelito-Palestinez kanë përballuar disa goditje të mëdha të dhimbshme gjatë vitit të kaluar. Ata e dinë, thellë thellë, se një raund tjetër luftimesh si ai që pamë në dy javët e fundit mund të sillnin pasoja katastrofike për secilin prej tyre. Henry Kissinger krijoi përparimin e parë të paqes midis izraelitëve dhe arabëve pasi të gjithë ishin të lëkundur, të cënueshëm dhe me dhimbje si rezultat i Luftës së 1973. Secili e dinte që diçka duhej të ndryshonte. Sot, nëse shikoni dhe dëgjoni nga afër, mund të ndjeni një moment të ngjashëm duke u formuar pas luftës së fundit Hamas-Izrael.

Autoritetit Palestinez në Bregun Perëndimor, i udhëhequr nga Abu Mazen, iu dha një goditje e rëndësishme kur Presidenti Donald Trump arriti vitin e kaluar të bindte Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreinin, Marokun dhe Sudanin për të normalizuar secili marrëdhëniet me Izraelin – pa pritur për një Marrëveshje të Paqes Palestinë-Izrael. Mesazhi drejtuar udhëheqjes palestineze të Bregut Perëndimor ishte i qartë: Ju jeni krejtësisht të çrregullt, të korruptuar dhe joefektivë dhe ne shtetet arabe nuk do të ju lejojmë të keni një veto mbi marrëdhëniet tona me Izraelin. Kaloni një jetë të këndshme. Dhe me rastin, përkundër goditjes së pamëshirshme të Izraelit ndaj Hamasit në Gaza, asnjë nga ato katër shtete nuk hoqi dorë nga normalizimi me Izraelin. Por Izraeli u trondit gjithashtu: Ishte i befasuar që Hamasi zgjodhi të qëllonte me raketa në Jerusalem – në fakt duke e ftuar këtë luftë. Ishte i befasuar nga disa raketa me rreze të gjatë që Hamas ishte në gjendje të ndërtonte në fabrikat e saj nëntokësore dhe të vendoste në vijim – pavarësisht goditjeve të mëdha nga Forca Ajrore Izraelite, transmeton lexo.com.al.  

Por mbi të gjitha, Izraeli ishte shtangur nga ky fakt: Hamasi, me veprimet e tij, ishte në gjendje ta përfshinte Izraelin në një konflikt të njëkohshëm me pesë fronte me popullata të ndryshme arabe. Kjo ishte e frikshme. Disa ditë javën e kaluar, Izraeli gjeti ushtrinë dhe policinë e tij duke u përballur me protestues të dhunshëm palestinezë në Bregun Perëndimor; irritoi palestinezët e Jerusalemit Lindor në Malin e Tempullit; u lëshuan raketa, me shumë gjasa nga militantët palestinezë, nga Libani i Jugut; u lëshuan raketa nga Hamasi nga Gaza; dhe, më e rrezikshmja, dhuna e turmave në qytete të përziera izraelite midis arabëve izraelitë dhe hebrenjve izraelitë. Izraeli arriti ta përballonte situatën. Por nuk është e vështirë të imagjinohet se nëse do të vazhdonte ose nëse do të shpërthente përsëri, kjo do të stresonte rëndë ushtrinë dhe policinë dhe ekonominë e Izraelit. Izraeli nuk është përballur me atë lloj kërcënimi shumëanshëm që nga themelimi i shtetit hebre në 1948. Këtë herë, Izraeli gjeti një pjesë të mirë të opinionit publik botëror dhe simpati në anën e tij – por për sa kohë? Kjo luftë me Hamas ekspozoi dhe përkeqësoi cenueshmërinë e Izraelit në opinionin publik.

Përdorimi i Izraelit i fuqisë ajrore të sofistikuar, pa marrë parasysh sa e justifikuar dhe e saktë është, shkaktoi një sërë imazhesh dhe videosh që në epokën e rrjeteve sociale, ndezën dhe energjizuan kritikët e Izraelit në të gjithë botën dhe ekspozoi se sa e majta progresive në rritje, madje edhe disa hebrenj të rinj, janë larguar nga qeveria e krahut të djathtë të Bibi Netanyahut dhe gatishmërisë së saj për të braktisur normat demokratike për të siguruar kontrollin e përhershëm të Izraelit mbi Bregun Perëndimor. Siç e theksoi kolonisti i Guardian Jonathan Freedland javën e kaluar, një brez i ri i lidhur i aktivistëve progresivë të majtë në Amerikë dhe në Evropë po riformaton luftën Izraelito-Palestineze jo si një konflikt midis dy lëvizjeve kombëtare, “por si një çështje e drejtpërdrejtë e drejtësisë racore. Vini re pankartat në demonstratën e fundjavës së kaluar në Londër: Palestina nuk mund të marrë frymë dhe jeta palestineze ka rëndësi”. Shumë studentë hebre amerikanë të kolegjeve ose nuk janë të gatshëm, ose janë të paaftë ose shumë të frikësuar sot që të ngrihen në klasën e tyre ose konvikt dhe të mbrojnë Izraelin. Ligjvënësit demokratë më thonë se ata janë duke u sulmuar në Twitter dhe Facebook qoftë për mendimin e sugjerimit se Izraeli kishte të drejtë të mbrohej kundër raketave të Hamasit. Një digë ka plasur këtu, transmeton lexo.com.al.

Kjo është arsyeja pse unë nuk u habita kur lexova që Ambasadori i vjetër i Netanyahut në Uashington, Ron Dermer (tani në pension), tha troç sipas Haaretz në një konferencë disa javë më parë se “Izraeli duhet të shpenzojë më shumë nga energjia e tij duke u angazhuar me ungjillorët e “pasionuar” amerikanë sesa hebrenjtë, të cilët janë “në mënyrë disproporcionale midis kritikëve tanë””. Më tregoni se si funksionon kjo për ju. Nëse Izraeli humbet gjeneratën e ardhshme të amerikanëve liberalë, përfshirë hebrenjtë liberalë, do të jetë në një botë të ashpër politike që asnjë mbështetje ungjillore nuk do të mund ta zbusë. Dhe pastaj është Hamasi. Si zakonisht,  mëngjesin pasi hyri në fuqi armëpushimi i Gazës, udhëheqësit e Hamasit shpallën një fitore tjetër të lavdishme. Unë ju garantoj, megjithatë, se në mëngjesin pas atij mëngjesi, një grup tjetër bisedash filloi në Gaza. Ishte një dyqanxhi i Gazës, i ve, doktor dhe vajtues, i cili po vëzhgonte dëmet në shtëpitë, zyrat dhe familjet e tyre, duke i thënë në heshtje Hamasit: “Çfarë dreqin po mendonit? Kush fillon një luftë me hebrenjtë dhe forcën e tyre ajrore në mes të një pandemie? Kush do të rindërtojë shtëpinë dhe biznesin tim? Ne nuk mund ta zgjasim këtë më gjatë”.

Kështu që nëse do të isha Hamas, nuk do të mbështetesha vetëm tek zërat e rinj që kritikojnë Izraelin në të majtë. Do të shqetësohesha gjithashtu që praktikisht asnjë qeveri arabe nuk erdhi në mbrojtje të saj dhe se administrata e Biden dhe Bashkimi Evropian dhe Rusia dhe Kina i dhanë në thelb Izraelit kohën e nevojshme për t’i dhënë një goditje të rëndë Hamasit. Dhe do të shqetësohesha edhe për diçka tjetër: Ndërsa Hamasi po e bën veten pararojë të çështjes Palestineze – dhe bëhet fytyra e saj – gjithnjë e më shumë progresistë do të arrijnë të kuptojnë se çfarë është Hamasi – një lëvizje islamo-fashiste që erdhi në pushtet në Gaza nga një grusht shteti i vitit 2007 kundër Autoritetit Palestinez, gjatë të cilit, ndër të tjera, hodhi një zyrtar rival të Autoritetit nga një çati 15 katëshe. Për më tepër, pasi Izraeli u tërhoq nga Gaza në 2005 dhe para se të kishte ndonjë embargo, Hamasi mund ta kishte kthyer Gazën në një entitet të lulëzuar. Në vend të kësaj, ai zgjodhi ta kthente territorin në një pistë nisjeje për sulmet ndaj postave kufitare izraelite dhe më pas të investonte në 250 milje tunele sulmuese dhe mijëra raketa. Sot, Hamasi aspiron të zëvendësojë Izraelin me qeverinë e vet islamike të llojit të Teheranit, e cila nënshtron gratë dhe përndjek çdo L.G.B.T.Q. në Gazë që duan të shprehin publikisht identitetin e tyre seksual, transmeton lexo.com.al.

Kjo nuk është një organizatë “progresive” – ​​dhe Hamas nuk do të gëzojë pafundësisht lirinë e veprimit që ka marrë nga e majta, sepse po lufton Netanyahu. Për të gjitha këto arsye, miku im Viktor J. Friedman, një aktivist akademik i cili ka punuar gjerësisht në dialogun hebre-palestinez dhe izraelito-arab në Izrael, më dërgoi një e-mail nga Izraeli për të thënë: Ndoshta ky është një tjetër “moment i Kissinger”. Ashtu si lufta e vitit 1973, kjo situatë është një thirrje zgjimi për Izraelin. Pavarësisht retorikës, njerëzit e dinë se këtu nuk kishte asnjë fitore të vërtetë. Më shumë se kurrë ekziston një ndjenjë se diçka duhet të ndryshojë. Hamasi, si egjiptianët në 1973 e befasoi Izraelin dhe bëri dëm të vërtetë. Bibi donte të bënte dëm të mjaftueshëm për të poshtëruar Hamasin sa më shumë që të ishte e mundur pa u futur në tokë. Por Biden na ndaloi përpara se të mund ta poshtëronim plotësisht Hamasin.

Pra, shtoi Viktori, “Këtu ka një hapje të mundshme për një diplomaci krijuese, ashtu si pas luftës së 1973”. Unë mendoj se ai ka të drejtë, por me një paralajmërim të madh. Partnerët negociues të Kissinger ishin të gjithë udhëheqës të fortë kombëtarë: Presidenti egjiptian Anwar Sadat, Kryeministrja izraelite Golda Meir dhe Presidenti sirian Hafez al-Assad – dhe ata po zgjidhnin një konflikt ndërshtetëror midis kombeve sovrane. Në të vërtetë, ajo që Kissinger filloi në 1973 dhe Jimmy Carter përfundoi në Camp David ishte e mundur vetëm sepse të gjithë këta udhëheqës ranë dakord të injoronin problemin thelbësor – problemin brenda shtetit, problemin e dy popujve që dëshironin një shtet në të njëjtën tokë. Me fjalë të tjera, problemin izraelito-palestinez. Ajo që Bibi Netanyahu, Mahmoud Abbas dhe udhëheqësit e ndryshëm të Hamasit kanë të përbashkët është se ata nuk kanë qenë kurrë të gatshëm të rrezikojnë karrierën e tyre politike ose jetën për të farkëtuar llojin e vështirë të kompromisit të nevojshëm për një përparim të paqes në luftën e tyre për të njëjtën pjesë të tokës, transmeton lexo.com.al.

Pra, dyshoj, për të thënë të paktën kështu, për perspektivat e paqes. Megjithatë, ajo për të cilën nuk jam dyshues është: dhimbja për të gjithë aktorët në këtë dramë – nga raketat më të sakta; te bojkotet më globale; te më shumë shtëpi të shkatërruara që asnjë i huaj nuk dëshiron të paguajë për të rindërtuar; te papunësia; te rrjetet sociale më inflamatore; te më shumë antisemitizëm – kjo vetëm do të intensifikohet. Pra, mesazhi im për Biden do të ishte ky: Ju mund të interesoheni për Kinën, por Lindja e Mesme është akoma e interesuar për ju. Ju ndihmuat me shkathtësi për të inxhinieruar armëpushimin nga margjinat. A doni, a guxoni të zhyteni në mes të këtij momenti të ri Kissingerian? Unë nuk do ju fajësoj nëse nuk e bëni. Unë thjesht do t’ju paralajmëroja se nuk do të përmirësohet më vete situata./NYT/Lexo.com.al/e.c.